De Spaanse premier Sánchez en minister Robles van Defensie zijn vorig jaar getroffen door een spionageaanval. Hun telefoons zijn in mei en april besmet met Pegasus-spyware, heeft presidentieel minister Félix Bolaños bekendgemaakt in een persconferentie. Bij de hack zijn volgens hem aanzienlijke hoeveelheden gegevens onderschept. Justitie onderzoekt de zaak, die volgens Bolaños zonder twijfel “onwettig en ongeoorloofd” is. Wie er volgens Spanje achter de hack zit, maakte hij niet duidelijk. Wel sprak hij van “externe” acties, “uitgevoerd door niet-officiële instanties en zonder toestemming van de staat”. Het nieuws over de spionageaanval komt op het moment dat in Spanje veel te doen is over de omstreden Pegasus-software, waarbij juist met de beschuldigende vinger naar de Spaanse regering wordt gewezen. Twee weken geleden brachten onderzoekers van The Citizen Lab van de Universiteit van Toronto naar buiten dat zeker 63 betrokkenen bij de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging doelwit zijn geweest van die software. Het gaat onder meer om prominente Catalaanse politici en andere voorvechters van de onafhankelijkheid van de Spaanse regio. Zij zouden tussen 2017 en 2020 in de gaten zijn gehouden via Pegasus. Volgens de onderzoekers van The Citizen Lab zijn er veel aanwijzingen dat de Spaanse regering achter die aanvallen zat. Het ministerie van Defensie ontkent de aantijgingen. Minister Bolaños zei gisteren nog dat de autoriteiten “niets te verbergen hebben”. Zowel de inlichtingendienst als de mensenrechtenombudsman van Spanje gaat onderzoek doen naar de kwestie. Al twee weken staat hier alles op zijn kop vanwege een vermeende inbraak in de telefoons van ruim zestig Catalaanse politici en activisten. Het Catalaanse bestuur is daar razend over, en heeft steeds naar de Spaanse geheime dienst gewezen. Omdat de spyware Pegasus alleen maar aan regeringen wordt verkocht, kon het volgens de Catalanen niet anders dan dat de Spaanse regering erachter zat. Maar nu komt die beschuldiging in een compleet ander licht te staan. Madrid zegt niet alleen vermoedens te hebben, maar echt zeker te weten dat ook in hun regeringstelefoons is ingebroken. Dan kun je dus opnieuw de vraag gaan stellen: wie zit er achter die hacks? Wie gaf de opdracht, en wat is er met die informatie gedaan? Het probleem is wel dat Pegasus bijna geen sporen achterlaat. En dat je er misschien wel nooit achter komt wie je telefoon openbrak, welke data zijn verdwenen of wie op afstand de camera of microfoon van je telefoon aanzette. Pegasus is het kroonjuweel van de NSO Group, een Israëlisch bedrijf dat zich specialiseert in digitale spionage. De onderneming verkoopt software waarmee politie- en inlichtingendiensten kunnen inbreken op telefoons, laptops en andere apparaten. In deze video legt NOS op 3 uit hoe de software werkt en waarvoor Pegasus wordt gebruikt: Veiligheidsdiensten kunnen met Pegasus-software telefoongesprekken en berichten onderscheppen, maar een telefoon ook als afluisterapparaat gebruiken. Vorig jaar bleek al dat daarbij soms ook journalisten en mensenrechtenactivisten worden afgeluisterd. NSO Group stelt zelf dat het geen software aan dubieuze regimes levert, maar organisaties als Amnesty International trekken die belofte in twijfel.