In het noorden van ons land geven de provincies per inwoner steevast meer uit om de regionale identiteit te bevorderen dan bijvoorbeeld in dichtbevolkte provincies als Noord-Holland en Utrecht. Vooral aan cultuur en maatschappij, die de regionale identiteit mede bepalen, wordt in de noordelijke provincies per hoofd van de bevolking flink meer uitgegeven Friesland steekt er met 72 euro per inwoner met kop en schouders bovenuit, op de voet gevolgd door Drenthe met 65 euro. In Noord-Holland geeft de provincie 6 euro per inwoner uit op het gebied van cultuur en maatschappij. Volgens de gedeputeerde in Drenthe, Nelleke Vedelaar, is dat verschil zo groot omdat Rijksfondsen veelal naar grote culturele instellingen gaan. De uitgaven ter versterking van regionale identiteit zijn dus uit noodzaak geboren. Maar die gedwongen investering betaalt zich wel uit in een sterkere verbondenheid binnen de provincie. Dat de cultuur in aanloop naar de verkiezingen voor de Provinciale Staten vooral in de dunbevolkte provincies een rol speelt blijkt ook uit het Kieskompas. In vijf provincies (Friesland, Limburg, Noord-Brabant, Groningen en Drenthe) is de regionale identiteit een thema. Annemiek Drenth is streektaalambassadeur van het Huus van de Taol in Drenthe en ziet de saamhorigheid in haar provincie steeds krachtiger worden. “Men wordt trotser op hun roots.” Hoe sterk leeft die regionale identiteit? En waarom speelt dit onderwerp vooral in de provincies aan de buitengrenzen van ons land? “Vier op de vijf Drenten zegt trots te zijn op de provincie en beschouwt het als thuis. Er heerst een sterke regionale identiteit in Drenthe”, zegt onderzoeker Femke de Haan van Trendbureau Drenthe, dat middels een burgerpanel onderzoek doet naar de cultuur in de provincie. “Als we vragen wat ze dan precies belangrijk vinden, komen er twee aspecten naar voren. Allereerst de natuur, de rust, de ruimte en het bos. Het karakteristieke Drentse landschap”, zegt De Haan. “Een ander belangrijk punt dat Drenten aangeven, is de saamhorigheid en verbondenheid tussen de inwoners.” En dat is precies wat die regionale identiteit versterkt, zegt Irene Stengs, hoogleraar antropologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en onderzoeker bij het Meertens Instituut. “Het is geen individueel gevoel, maar collectief. Het gevoel van: ‘Wij van deze streek, wij hebben onze tradities en gaan op een bepaalde manier met elkaar om’. Waarmee ze anders dan anderen zijn”, zegt Stengs. Ze ziet hoe de regionale identiteit de laatste decennia – vooral in de provincies aan de buitengrenzen van het land – een ontwikkeling heeft doorgemaakt. “In de jaren 80 zie je door de globalisering en de provinciale herindeling een sterker gevoel van verbondenheid met de regio.” Stengs: “Dergelijke gevoelens komen altijd op in bepaalde situaties, waarin die eigenheid als het ware gemaakt wordt. Kijk naar de gaswinning in Groningen, je ziet hoe dat de Groningers met elkaar verbindt. Dat gevoel van niet gehoord worden. Zo zie je dat ook in andere provincies ontstaan.”