Kunstheupen, metalen pennen en spijkers in begrafeniskisten die na een uitvaart achterblijven leveren crematoria meer geld op. Door onder meer de hogere grondstofprijzen hielden crematoria meer geld over aan de metalen. Naast as blijven er na crematies iedere dag metalen over die crematoria in containers verzamelen. “Protheses tref je aan, maar ook scharen die in een lichaam overblijven”, zegt Roel Stapper van crematorium Zuylen in Breda en bestuurslid van de Landelijke Vereniging van Crematoria. “In Nederland laat een chirurg klemscharen zitten als een patiënt overlijdt en die tref je ook heel soms aan. Maar ook een bril, sieraden of gelukmuntjes.” Hier kun je zien hoe as en de metalen die achterblijven worden gescheiden: Een of twee keer per jaar worden de bakken bij crematoria opgehaald en naar een bedrijf gebracht dat kijkt of de metalen kunnen worden gerecycled. Deze metalen worden onder meer gebruikt in de vliegtuigbouw. Jarenlang schommelde de opbrengst rond de 1,6 en 2,5 miljoen euro. De afgelopen jaren liep de opbrengst op naar ruim 3,5 miljoen in 2021. “De verwachting is dat we zeker de 4 of de 5 miljoen gaan halen, omdat de grondstofprijzen zo enorm zijn gestegen”, zegt Roel Stapper van de Landelijke Vereniging van Crematoria. De opbrengst wordt aan goede doelen geschonken via het Dr. C.J. Vaillant Fonds, waar bijna alle crematoria in Nederland bij zijn aangesloten. De opbrengst van de metalen neemt ook toe door de toenemende populariteit van cremeren. Ongeveer 67 procent kiest voor een crematie. Dat was begin deze eeuw nog zo’n 50 procent. Ook loopt het aantal sterfgevallen in Nederland de laatste jaren op. In 2021 waren er ruim 115.000 crematies. Vijf jaar eerder waren dat er een kleine 94.000. Per crematie is de opbrengst van de metalen gemiddeld zo’n 30 euro, al zijn er ook veel gevallen waarbij er vrijwel niets over blijft. De overgebleven metalen worden vrijwel nooit geschonken aan de nabestaanden. “Dat zou een alternatief kunnen zijn”, zegt Stapper. “Als mensen het willen hebben, werken crematoria daar doorgaans aan mee. Dat moet vooraf door nabestaanden aangegeven worden, maar dat gebeurt hoogst zelden. Je kunt er ook weinig mee, want als je het zelf laat sorteren en recyclen ben je meer kwijt dan dat het oplevert.” Nabestaanden kunnen ervoor kiezen om de sieraden te bewaren, of ze bij de overledene te laten. De metaalresten gaan in dat geval na de crematie naar het Dr. C.J. Vaillant Fonds. Het fonds steunt goede doelen. In protocollen voor overledenenzorg, zoals dat van het platform overledenenzorgpro.nl, staat dat nabestaanden duidelijk gemaakt moet worden dat zij na de uitvaart niet meer kunnen beschikken over de sieraden. Sieraden omlaten tot aan de dag van de uitvaart is in principe mogelijk, maar moet duidelijk worden afgesproken met de uitvaartverzorger. Volgens het protocol is het van groot belang dat er vlak voor de uitvaart nogmaals contact is over de sieraden, omdat herstel achteraf niet mogelijk is.