Afhankelijk van de stand van de maan begint een dezer dagen het Suikerfeest voor moslims in Nederland. Na twee jaren waarin dat in kleine kring gevierd moest worden vanwege de coronamaatregelen, wordt nu weer veel uitgegeven aan het feest, zeggen ondernemers. Het is druk bij de vitrines met zoetigheid in de supermarkt Yakhlaf in Amsterdam-Oost. Klanten vullen doorzichtige verpakkingen met chebakia, Marokkaanse honingkoekjes die worden gegeten tijdens de avondmaaltijden. Maar echt druk is het bij de twee vitrines bij de kassa, waar allerlei koekjes liggen die tijdens het Suikerfeest gegeten worden. “Eergisteren hebben we in onze drie supermarkten 3000 kilo van die koekjes verkocht”, vertelt mede-eigenaar Bilal Yakhlaf. Dat is volgens hem veel meer dan voor de coronatijd. “Iedereen is blij dat het weer mag. Ik merk het ook bij de aankoop van cadeautjes bij mijn vrienden en familie. Dat is echt uitgebreider dan voor corona.” Iets verderop, bij patisserie Al-Yassamin, is het eveneens een komen en gaan van mensen, die vooral goudkleurige plateaus kopen met daarop ongeveer dertig koekjes, maar ook baklava. “Normaal bakken we tot de middag, nu gaan we de hele dag door”, zegt eigenaar Walid Essakili. “Wat voor veel winkels de kersttijd is, is het Suikerfeest bij ons.” De drukste dag is voor hen de dag voordat het feest begint. Tijdens het Suikerfeest vieren moslims dat de vastenmaand ramadan voorbij is. De naam Suikerfeest wordt in onder meer Nederland en België gebruikt om te verwijzen naar de lekkernijen die tijdens het feest genuttigd worden, maar de echte naam is Eid al-Fitr. Dit betekent letterlijk: ‘het feest van het verbreken van het vasten’. In de ochtend gaan gelovigen naar de moskee voor een afsluitend gebed, daarna wordt het feest gevierd met familie en vrienden. Bij het feest worden ook cadeaus gegeven, zoals parfum, speelgoed en kleding. Wanneer het Suikerfeest precies is, is afhankelijk van de maanstand. Marokkaans-Nederlandse moslims wachten bijvoorbeeld in de meeste gevallen tot de nieuwe maan met het blote oog aan de hemel te zien is in Mekka, terwijl Turkse moslims ruim van tevoren al hebben afgesproken wanneer het zover is: voor hen begint het Suikerfeest maandag. Ook in de Rotterdamse wijk het Oude Noorden, waar Khadija Lamrani haar modezaak heeft, worden inkopen gedaan voor het Suikerfeest. “Vooral bij de parfumeries zie je dat het nu drukker wordt”, zegt zij. Speciaal voor het Suikerfeest kopen mensen ook veel nieuwe kleding. In haar winkel verkoopt Lamrani vooral traditionele islamitische feestkleding. “Meestal kopen mensen westersere kleding voor het Suikerfeest, maar ik zie dat het bij mij in de zaak nu ook wat drukker wordt.” Vooral de abaja voor mannen wordt meer verkocht, zegt zij. Dat is een gewaad met aan de voorkant versieringen. Ook zij ziet veel vreugde nu de coronamaatregelen voorbij zijn. “Mensen zijn blij dat we nu niet meer opgesloten zitten. Het hakte er allemaal in.” Winkelketens in grote steden spelen volgens onderzoeksbureau Labyrinth eveneens steeds meer in op het Suikerfeest. Zo besteedt dit jaar zo’n 17,5 procent van de 144 onderzochte winkelketens in meer of mindere mate aandacht aan het feest. Het onderzoeksbureau ziet dat sinds 2016 in Randstedelijke winkelketens de aandacht ieder jaar toeneemt. “Vooral in parfumeries wordt er aandacht aan besteed, zegt woordvoerder Samater Geddi. “Je ziet dat ze daar aparte hoekjes maken voor het Suikerfeest.” Bij de Amsterdamse bakkerij van Essakili geven moslims zo’n 50 tot 75 euro uit aan lekkernijen voor het Suikerfeest. Yakhlaf schat dat bij zijn supermarkt ongeveer 15 à 20 euro per persoon wordt uitgegeven aan zoetigheid. Yakhlaf, Lamrani en Geddi gaan allemaal eerst naar de moskee en vieren dan het Suikerfeest bij hun families. Geddi: “Vorig jaar hoorde je wel dat mensen het stiekem vierden met wat grotere gezelschappen, maar nu is de vrijheid terug. Ik ben echt als een kind zo blij.” Bakker Essakili gaat ook naar de moskee, gooit dan de bakkerij open tot 12.00 uur en gaat daarna het Suikerfeest vieren bij zijn familie in Weesp. Of de bakker zelf veel koekjes gaat eten? “Nee, ik houd er niet van. Ik heb ze vroeger al te vaak geproefd.”
Meer immigranten naar Nederland, vooral door oorlog Oekraïne
Het afgelopen jaar zijn er meer migranten naar Nederland gekomen dan in 2021. In totaal kwamen er in 2022 zo’n 403.000 mensen naar Nederland, tegenover 298.000 het jaar ervoor. Daarmee…