Inwoners van Groningen en Friesland moeten de grootste afstand afleggen om contant geld op te nemen bij een Geldmaat. Uit cijfers die Omroep Gelderland opvroeg blijkt dat de afgesproken norm daar lang niet wordt gehaald dat maximaal een kwart procent van de bevolking verder dan 5 kilometer van een geldautomaat mag wonen. Die landelijke norm van 0,24 procent buiten en 99,76 procent binnen die straal is begin april vastgelegd in het Convenant Contant Geld, dat De Nederlandsche Bank heeft gesloten met andere banken. Uit de data blijkt dat Geldmaat de landelijke norm net niet haalt: 0,33 procent van alle Nederlanders woont hemelsbreed verder dan 5 kilometer van een Geldmaat. Als je kijkt naar de individuele provincies, krijg je een ongunstiger beeld. In vijf provincies wordt de norm niet gehaald. Vooral Friesland schiet tekort: daar heeft 2,3 procent van de mensen geen pinautomaat in een straal van 5 kilometer. Het overzicht per provincie: De andere onderbedeelde provincies zijn achtereenvolgens Groningen, Drenthe, Flevoland en Zeeland, alle met meer dan 1 procent van de bevolking. Utrecht is nagenoeg perfect: op 39 inwoners na hoeft niemand verder dan 5 kilometer voor contant geld. Als we inzoomen op de gemeenten, worden de verschillen nog een stuk groter. In 54 gemeenten – dat is 1 op de 7 – wordt de norm van een kwart procent niet gehaald. Relatief zijn de inwoners van Oldambt, Texel en Midden-Drenthe er het slechtst aan toe. In Oldambt woont bijna 10 procent hemelsbreed meer dan 5 kilometer van een Geldmaat, dat zijn ruim 3700 mensen. In Texel gaat het om ruim 8 procent, in Midden-Drenthe om 7,4 procent. Omroep Gelderland heeft samen met het bedrijf Object Vision ook gekeken naar de werkelijk af te leggen afstand naar een geldautomaat (in plaats van hemelsbreed, zoals in de norm is vastgelegd). Dan doen deze gemeenten het ook slecht, maar worden ze ingehaald door het Friese Opsterland, waar 21,5 procent meer dan 5 kilometer moet afleggen om geld uit de muur te halen. In Oldambt gaat het dan om 13,8 procent van de bevolking. Om na de gaan of norm van Geldmaat gehaald wordt, heeft Omroep Gelderland de postcodes van alle Geldmaat-automaten per mei 2022 opgevraagd. Op basis van die postcodes zijn de locaties van de automaten bepaald. Vervolgens is voor alle ruim 460.000 postcodes in Nederland berekend hoe ver het hemelsbreed is nar de dichtstbijzijnde Geldmaat. Met gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek uit 2020 over het aantal inwoners per postcode is berekend hoeveel inwoners er meer dan 5 kilometer van een Geldmaat wonen. Van alle mensen in Nederland moeten mensen uit Woldendorp, een dorp in de naburige gemeente Eemsmond, het verst rijden voor een Geldmaat. Die zit hemelsbreed op 9,5 kilometer, in Farmsum. Diezelfde geldautomaat zit op 8,8 kilometer vanaf Termunten en 8,5 kilometer vanaf Nieuwolda-Oost. Daarmee vormen deze dorpen de landelijke top-3 in de lijst van dorpen die hemelsbreed het verst weg liggen van een pinautomaat. Op de vierde plek staat De Cocksdorp op het eiland Texel. Daar ben je hemelsbreed acht kilometer verder voordat je cash geld kunt pinnen. De inwoners van Schiermonnikoog, Vlieland, Amsterdam en Den Haag wonen daarentegen het dichtst bij een geldautomaat. Daar is de Geldmaat nooit verder weg dan 600 meter lopen. Geldmaat zegt op de eigen site dat uitzonderingen zich onder meer voordoen in buitengebieden, grensregio’s en andere plekken met weinig voorzieningen. “Inwoners zijn voor voorzieningen sowieso aangewezen op grotere kernen en dorpen in de omgeving. Geldmaat richt zich met locaties op die omgeving, omdat mensen het geld daar ook kunnen uitgeven.” Verder zegt de organisatie dat vanaf 2019 “waar mogelijk” automaten zijn geplaatst in gebieden die eerst buiten de straal van 5 kilometer vielen. Ook als gemeenten of bedrijven zich nu melden met een verzoek voor een automaat, “bekijkt Geldmaat altijd de mogelijkheden”. De Nederlandsche Bank zei eerder tegen Omroep Gelderland tevreden te zijn met de landelijke norm van 99,76 procent. “Ter vergelijking: in België wordt een vergelijkbare norm gesteld van 95 procent van de inwoners binnen 5 kilometer.” Naar aanleiding van eerdere berichtgeving van RTV Noord heeft Tweede Kamerlid Henk Nijboer (PvdA) vragen gesteld aan de minister. Hij wil onder andere weten waarom de norm in een aantal delen van Nederland niet wordt gehaald. Ook vraagt hij of het kabinet bereid is te zorgen voor voldoende pinautomaten “juist in de regio waar voorzieningen al onder druk staan”.