Sedar Soares, die in 2003 op 13-jarige leeftijd werd doodgeschoten in Rotterdam, heeft in een deepfake-video ‘zelf’ de dader en getuigen gevraagd om zich te melden. De video werd voor het eerst getoond in de documentaire Spreek! Nu! (WNL). Het is voor zover bekend voor het eerst dat deepfake-technologie wordt ingezet voor een getuigenoproep. In de video is te zien dat Soares, die graag voetbalde, door een erehaag van zijn familie, vrienden, trainers en andere betrokkenen loopt: Lang werd gedacht dat Soares is doodgeschoten omdat hij sneeuwballen naar een automobilist had gegooid, maar na onderzoek van een coldcaseteam gaat de politie er nu van uit dat hij het slachtoffer is geworden van een ripdeal. Hij was met vrienden aan het buitenspelen toen criminelen elkaar probeerden te beroven. Daarbij is geschoten en werd Soares door een verdwaalde kogel geraakt, werd eerder deze week bekendgemaakt. Hoewel de politie tot nieuwe inzichten is gekomen, is er nog veel onduidelijk over Soares’ dood. De hoop is dat door de video betrokkenen hun jarenlange stilzwijgen verbreken. In deepfake-video’s manipuleren algoritmes beeld en geluid. Zo is het mogelijk dat bijvoorbeeld het gezicht van een acteur wordt verwisseld met het gezicht van een wereldleider, bekendheid of – zoals in dit geval – een slachtoffer van een misdrijf. Ook de stem van de persoon in de deepfake-video kan worden geïmiteerd of door een slim algoritme gemanipuleerd. Vervolging van betrokkenen bij de veronderstelde beroving waarbij is geschoten, is niet het doel van de oproep, zegt het Openbaar Ministerie. Leidend is het oplossen van de dood van de tiener. “Er zijn mogelijk tientallen mensen – echt heel veel – die de puzzelstukken in handen hebben, die tezamen de puzzel kunnen leggen. Daarmee kunnen we die moord op dat jochie, dat daar sneeuwballen stond te gooien met zijn vrienden, oplossen”, aldus documentairemaker Simon Vuyk vanochtend in het televisieprogramma WNL op Zondag. In de documentaire Spreek! Nu! worden naast het coldcaseteam ook de nabestaanden van Soares gevolgd, vanaf het moment dat ze te horen kregen dat het plan bestond om de jongen zelf met deepfake-technologie aan het woord te laten. De politie erkent het hoogst ongebruikelijke karakter van deze oproep, maar zegt ervan overtuigd te zijn dat dit “harten kan raken in het criminele milieu. Dat getuigen en misschien de dader zich kunnen gaan melden.” Ook de familie staat hierachter.