De conclusie van het gisteren gepresenteerde eindrapport Groningers boven gas van de parlementaire enquêtecommissie gaswinning Groningen liegt er niet om. De belangen van de Groningers zijn stelselmatig genegeerd bij de gaswinning in hun provincie en geld ging altijd boven veiligheid. Het ontbrak daarnaast in de rest van Nederland lange tijd aan zorg en aandacht voor het aardgasgebied. Een overzicht van de belangrijkste conclusies uit het eindrapport, de reacties en de vragen die overblijven. Het stuk van bijna 2000 pagina’s beschrijft de gang van zaken sinds de gaswinning in 1963 in de provincie begon. De commissie kiest nadrukkelijk voor het perspectief van de gedupeerden. “Belangen Groningers structureel genegeerd bij gaswinning”, luidt de hoofdconclusie. In eerdere debatten over de vele rapporten en adviezen die er al liggen heeft het vaak ontbroken aan “het morele perspectief” en de commissie stelt dat Nederland een ereschuld aan de Groningers heeft. Alles had anders kunnen verlopen als er eerder was geluisterd naar de Groningers. “Nu is de gaswinning uitgelopen op een ongekend systeemfalen van zowel publieke als private partijen die hun plichten hebben verzaakt.” Leidende politici, zoals premier Rutte, hebben bovendien de ernst en urgentie van de problemen lang onderschat. Toen die rond 2018 wel duidelijk werd ging Rutte weliswaar herhaaldelijk op bezoek in Groningen en toonde hij betrokkenheid, maar tot frustratie van de Groningers veranderde er niets. De Groningers moeten geld, toekomstperspectief, zorg en aandacht krijgen, is de boodschap. In dit artikel is meer te lezen over de aanbevelingen. Het Groningse aardgas heeft Nederland veel geld opgeleverd, maar aan de andere kant dreef het mensen in Groningen tot wanhoop door de aardbevingen en de huizen die verzakken en onbewoonbaar worden. In deze video zie je hoe het zo ver kon komen: De reacties van Groningers: Vijlbrief was hoorbaar geëmotioneerd over de conclusies van het eindrapport, die hij “heel ernstig” noemde. “Ik voel vooral schaamte en dat betekent dat we er iets aan moeten doen”, zei hij. De reactie van Vijlbrief: