Alle ouders die gedupeerd zijn door de toeslagenaffaire kunnen hulp van de overheid krijgen om hun uit huis geplaatste kinderen terug te krijgen. Die hulp bestaat uit een ondersteuningsteam en, als dat nodig is, een gratis advocaat. Maar nu zonder procedure alle kinderen terug naar huis sturen vindt het kabinet onverstandig. Dat kwam naar voren in het soms bewogen Kamerdebat, waar ook een aantal betrokken ouders bij aanwezig was. Volgens de laatste cijfers wonen er nog 555 kinderen van gedupeerde ouders niet thuis na een uithuisplaatsingsbesluit door jeugdzorg en de kinderrechter. De Tweede Kamer wil weten wat het kabinet voor hen doet. Minister Weerwind voor Rechtsbescherming zei in het debat dat uithuisplaatsingsbesluiten “niet lichtzinnig” worden genomen. “Een kind uit huis plaatsen gebeurt niet zomaar. Jeugdhulpverleners die ik heb gesproken liggen er wakker van. Rechters kijken altijd of andere maatregelen mogelijk zijn”, zei hij. Ook sprak de minister met ouders, kinderen en jongvolwassenen die een uithuisplaatsing hebben meegemaakt. “Hun verdriet was duidelijk voelbaar en er is menig traan gevallen.” Premier Rutte nam het eerder in het debat ook op voor “de professionals in de jeugdzorg en de rechters die in deze situaties moeilijke besluiten moeten nemen”. Hij bestreed het beeld dat de uithuisplaatsingen uitsluitend het gevolg zijn van de kinderopvangtoeslagaffaire. Rutte sluit zich aan bij het oordeel van de Kinderombudsman dat de druk op de gedupeerde ouders heeft geleid tot armoede en stress, wat weer het risico op uithuisplaatsingen heeft vergroot. Het kabinet laat nader onderzoek doen naar de oorzaken van de 1675 uithuisplaatsingen bij ‘toeslaggezinnen’. Ook komt er op aandringen van de Kamer nog een onafhankelijke commissie. Het kabinet vindt dat de politiek niet kan beoordelen of een kind weer naar huis kan. Weerwind: “Of kinderen inderdaad terug naar huis kunnen is afhankelijk van de situatie in het gezin.” Hij wil dat de gevallen opnieuw worden beoordeeld door een kinderrechter. Gedupeerde ouders kunnen hulp vragen bij het speciale ‘ondersteuningsteam uithuisplaatsingen toeslagenaffaire’. Het ondersteuningsteam van achttien begeleiders is pas een paar weken bezig en er hebben zich 45 ouders gemeld. Bij deze ouders was het wantrouwen eerst groot, maar zij waren opgelucht dat zij hulp kregen bij de contacten met de jeugdzorg, staat in het rapport van het ondersteuningsteam. Weerwind zegt toe dat alle ouders naast deze hulp ook recht hebben op een gratis advocaat als zij die nodig hebben in de juridische procedure om de uithuisplaatsing terug te draaien. In het voorstel uit de Kamer om het ondersteuningsteam meer macht te geven ziet het kabinet niets omdat dat juridisch lastig is en tijd kost om te regelen. Rutte vraagt de Kamer het ondersteuningsteam nog even de kans te geven om meer ouders te bereiken. Eerder vandaag uitte de Tweede Kamer zich ook kritisch over de jeugdzorg en de procedures rond uithuisplaatsingen in het algemeen. SP-leider Marijnissen hekelt het beleid van de verschillende kabinetten-Rutte, zoals bezuinigingen en het overhevelen van de jeugdzorg naar de gemeenten. Marijnissen: “De premier doet of hij het opneemt voor de professionals in de jeugdzorg, maar u laat ze juist keihard zakken.” Volgens experts schort er veel aan het huidige systeem. Ook Weerwind erkent na onderzoek dat er gebreken zijn in de rechtsbescherming voor kinderen en ouders. Daarnaast laat gedragswetenschappelijk onderzoek zien dat uithuisplaatsingen soms misschien noodzakelijk zijn, maar nauwelijks tot verbeteringen in de ontwikkeling van het kind leiden. Weerwind noemt dit zorgelijk en heeft de Kamer toegezegd de jeugdbeschermingsketen op korte termijn “flink te gaan hervormen”.