Het kabinet gaat ‘versneld’ honderden miljoenen euro’s uittrekken waarmee onder meer boeren uitgekocht kunnen worden zodat andere boeren en bedrijven op een legale manier kunnen doorgaan. Minister Van der Wal schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat het kabinet geld naar voren heeft gehaald. Nog dit jaar wordt 229 miljoen uit het transitiefonds naar voren gehaald, en volgend jaar 275 miljoen. Met dat geld kunnen de provincies plannen die ze al hebben voor de stikstofvermindering sneller uitvoeren. Om de zogeheten PAS-melders – die na de uitspraak van de Raad van State uit 2019 ‘illegaal’ werden – tegemoet te komen, haalt het kabinet 250 miljoen naar voren. Provincies vroegen zich al af waar het geld bleef, nadat zij van het kabinet de opdracht hadden gekregen om mee te helpen voor 2030 een forse stikstofafname te realiseren. In april moesten ze halsoverkop berekenen hoeveel geld er op korte termijn nodig is om boeren uit te kopen en om te verduurzamen. Daarop bleef het geld uit en vreesden bestuurders vertraging. Met het naar voren geschoven geld kan nu een start gemaakt worden. Veel provincies hebben hun ‘versnellingsplannen’ om boeren uit te kopen en om in de industrie en het verkeer de uitstoot van stikstof terug te dringen al klaarliggen. Het geld in het transitiefonds (25 miljard) dat voor een deel ook naar de stikstofreductie gaat is pas in 2025 beschikbaar. Van der Wal hoorde van verschillende kanten dat 2023 en 2024 geen “verloren jaren mochten zijn”. Daarom keek het kabinet naar manieren om geld naar voren te halen. Volgens Van der Wal is het geld dat nu vrijkomt “niet niets”. Ze hoopt dat de gebiedsprocessen die van start moeten gaan hiermee een “zetje in de rug krijgen”. Premier Rutte gaf na de wekelijkse kabinetsvergadering toe dat het geld “iets is” maar ook niet “heel veel”. Het gaat volgens Rutte niet “alle problemen oplossen, maar het kan wel helpen”. Het is de vraag of de provincies dit genoeg vinden. Ze toonden zich eerder kritisch op de plannen van het kabinet. De stikstofprotesten worden met de dag grimmiger. Hoe zijn we hier beland? Een tijdlijn.