Geen kok, barpersoneel of keukenhulp. De horeca kampt met een groot personeelstekort. En dat is niet alleen een Nederlands probleem, ook werkgevers in andere (vakantie-)landen in Europa zijn driftig op zoek naar personeel. Eerst de situatie in Nederland: de arbeidsmarkt is krapper dan ooit en de horeca is de sector waar de meeste vacatures te vinden zijn. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek meldde bijna 43 procent van de horecaondernemers aan het begin van het tweede kwartaal dat personeelstekort de belangrijkste belemmering is. Nu de zomer voor de deur staat, wordt het een enorme uitdaging om mensen te vinden. Op sommige plekken blijven cafés gesloten omdat er geen personeel is. De laatste cijfers van het UWV in Zeeland laten zien dat werkzoekende kelners en barmedewerkers gemiddeld de keuze hebben uit vier openstaande vacatures. En dat is niet alleen in Nederland zo. Neem Frankrijk, een van de populairste vakantiebestemmingen. Het toerisme trekt enorm aan, maar personeel ontbreekt. Volgens recent onderzoek van het Franse arbeidsbureau zijn er 361.000 vacatures bij hotels, cafés en restaurants: 23 procent meer dan een jaar geleden. Na landbouwpersoneel is bedienend personeel in de horeca nu de meest gezochte beroepsgroep in Frankrijk, zegt correspondent Frank Renout. “De coronacrisis heeft het tekort alleen maar vergroot. De nood is het hoogst in de populairste regio’s: in en rond Parijs en in de Provence. In januari besloot de overheid al om de salarissen in de toeristenbranche flink te verhogen. Een grote hotelgroep biedt nieuw personeel een 13de maand aan. In de Provence is er 1 miljoen euro uitgetrokken voor het opleiden van toerismepersoneel.” Maar het helpt allemaal weinig. Personeel in spe hikt vooral aan tegen onregelmatige en late werktijden, denkt Renout. Ook Spanje kampt met personeelstekorten in de toeristische sector. De werkloosheid in Spanje is rond de 14 procent en daarmee een van de hoogste van de Europese Unie. Horecaondernemers hebben grote moeite om personeel te vinden. Veel jongeren vertrekken naar het buitenland omdat ze worden onderbetaald. “Onderbetaald worden is een probleem van alle tijden, maar voor het eerst leidt dat echt tot problemen. Ik zie overal bordjes bij cafés dat ze mensen zoeken. Spanje is nu zelfs aan het kijken of er mensen van buiten moeten komen”, zegt correspondent Rop Zoutberg. Maar juist jongeren vertrekken naar het noorden van Europa, omdat daar de arbeidsvoorwaarden beter zijn. “Wat bijvoorbeeld in Nederland aangeboden wordt, kunnen ze hier niet krijgen. Dan gaat het vaak om een vast contract en de salarissen zijn stukken hoger dan hier.” Daarmee heeft Spanje een probleem, maar er gebeurt te weinig om jongeren in het land te houden. “Het minimumloon is nu omhooggegaan, maar dat is nog altijd maar zo’n 1000 euro per maand. Ik zie weinig mensen in de bediening. Het personeel rent zich de poten onder het lijf vandaan, want door alle tekorten wordt er verder niemand aangenomen. Het raakt niet alleen cafés en restaurants, maar ook vervoer, landbouw en de bouw. Jarenlang zijn mensen uitgebuit in deze sectoren, met tot gevolg dat niemand bij die bedrijven een toekomst voor zichzelf ziet.” Een ander land dat ook sterk afhankelijk is van het toerisme is Italië. Voor dit seizoen missen ze zo’n 300.000 mensen in deze sector. Als de vacatures niet worden ingevuld, dreigt de sector volgens de branchevereniging zo’n 6,5 miljard euro te verliezen. “Het is eigenlijk ongehoord dat er zulke grote tekorten zijn. De Italiaanse economie is voor zo’n 13 procent afhankelijk van toerisme. Ze hebben ontzettend moeite om mensen te vinden. In de horeca zijn de lonen relatief laag, zo’n 7 euro per uur. Veel etablissementen bieden hun medewerkers maar een 20-urencontract en slechte arbeidsvoorwaarden”, zegt correspondent Heleen D’Haens. Na de coronapandemie is de arbeidsmarkt weliswaar aangetrokken, maar nog altijd is de werkloosheid onder jongeren hoog: rond de 16 procent. “Italië heeft in 2019 een soort WW ingevoerd. Tegenstanders zeggen nu dat dat de reden is dat veel jongeren niet de moeite nemen om te gaan werken, maar echt bewezen is dat niet. Bovendien is zwart werken voor jongeren soms aantrekkelijker dan werken in de horeca. Ze krijgen dan meer betaald.” In Griekenland waarschuwden hoteleigenaren al bij de start van het seizoen dat de seizoenarbeiders niet teruggekeerd waren. Er zijn veel meer boekingen dan vorig jaar, maar er is een tekort van ongeveer 50.000 mensen aan personeel, vooral aan keuken- en schoonmaakmedewerkers in hotels op de eilanden. Veel mensen die dat werk deden, kwamen uit buurlanden als Bulgarije. Zij zijn tijdens de coronapandemie ander werk gaan doen en komen niet meer terug. Het werk dat ze nu doen, betaalt beter. “Als je seizoenswerk doet, dan krijg je in de winter een uitkering. Een kwart van de Griekse economie drijft op toerisme. Volgens vakbonden moeten die uitkeringen en de lonen omhoog om het werk in die sector weer aantrekkelijk te maken”, zegt correspondent Thijs Kettenis. Het minimumloon in Griekenland is relatief laag. Mensen werken vaak zeven dagen in de week, 12 uur per dag voor 700 euro in de maand, zegt Kettenis. Bovendien zijn de huren onbetaalbaar geworden op populaire eilanden als Santorini en Mykonos. “Inwoners verhuren liever hun kamer aan een toerist, daar kunnen ze meer geld voor krijgen.” Hoteleigenaren klagen dat de kosten al door het dak gaan vanwege de energieprijzen en vervoer. Soms moeten hotels ook creatieve manieren bedenken om de tekorten op te vangen. “Een hotel in Kreta heeft met een restaurant verderop een afspraak gemaakt omdat ze geen kok konden vinden voor het hotel. Zij sturen dan hun klanten naar dat restaurant.” De Griekse toerismebranche stelt voor om gepensioneerden, leerkrachten en Oekraïense vluchtelingen te werven om de tekorten aan te vullen.