Uit voorlopige uitslagen van de gemeenteraadsverkiezingen in het Verenigd Koninkrijk blijkt dat de Conservatieve Partij van premier Johnson in Engeland op verlies staat. Oppositiepartij Labour boekt winst, evenals de liberale LibDems en in mindere mate de Groenen. Hoe de stembusgang in Noord-Ierland, Schotland en Wales is verlopen is nog onbekend; het tellen van de stemmen is daar pas vanochtend begonnen. Het meest in het oog springend is het gevoelige verlies voor de Tories in Londen. Daar moeten ze enkele traditionele bolwerken van de Conservatieven afstaan aan de sociaaldemocratische Labourpartij. Dat geldt onder meer voor Westminster, de wijk met het beroemde parlementsgebouw en veel regeringskantoren, die nog nooit in andere handen is geweest dan die van de Tories. Een ander voorbeeld is de wijk Wandsworth die rood kleurt na 44 jaar door de Conservatieven te zijn bestuurd. “De Conservatieve kiezer geeft een waarschuwing af”, zei een Tory-bestuurder in Londen. “Het is pijnlijk voor de beeldvorming, maar het maakt niet heel veel uit in het Labour-gezinde Londen, zegt correspondent Fleur Launspach. Labourleider Keir Starmer reageerde vanochtend opgetogen op de successen in Londen: “Een fantastisch resultaat. Geloof me, dit is een kantelpunt na het dieptepunt van de parlementsverkiezingen van 2019.” Premier Johnson probeerde de verloren zetels in Londen te relativeren. “We hebben een lastige nacht achter de rug in sommige delen van het land. Maar aan de andere kant zie je hoe de Conservatieven op koers blijven en een opmerkelijke winst boeken”, zei hij vanochtend tegen journalisten. Hoewel de verkiezingen draaien om lokale onderwerpen, is het aannemelijk dat de zorgen over de stijgende prijzen en de ergernis over partygate ook zwaar hebben meegewogen bij de keuze die de kiezer maakte. Premier Johnson kreeg, samen met naaste medewerkers, onlangs een boete voor het bijwonen van feestjes in zijn kantoor, terwijl de rest van de Britten zich aan strenge coronaregels moest houden. “Boris Johnson is een stemmenkanon voor Labour”, zei de Labour-burgemeester Sadiq Khan daarover. “De verkiezingen worden ook gezien als een referendum over Boris Johnson. Als het verlies voor de Conservatieven groot blijkt te zijn, kan dat worden gezien als de eerste keer dat de kiezers zich hebben kunnen uitspreken na alle schandalen. Een misschien nog wel groter thema is de cost of living-crisis. Dat is de enorme inflatie plus de stijgende belasting, zorgkosten, verdubbelende energierekeningen. Mensen hebben ook echt pijn in de portemonnee en daar heeft Labour hard campagne op gevoerd.” “Als ze het gevoel hebben dat de schandalen dusdanig afstralen op de partij, dan kan het zo zijn dat Johnsons eigen parlementsleden gaan twijfelen aan het gouden stemmersimago van Johnson. Dan is het goed mogelijk dat de Conservatieven toch in een leiderschapscrisis belanden en dat de toekomst van Johnson als hun leider daarmee in gevaar komt.” In Midden- en Noord-Engeland, regio’s waar destijds een meerderheid voor Brexit koos, lijkt de steun voor de Conservatieven overeind te blijven. Duidelijk is dat de door de peilingen voorspelde grote nederlaag voor de Tories uitblijft. Er werd gestemd voor alle gemeenteraden in Londen, Schotland en Wales, en voor een deel van de zetels in de lokale besturen van Engeland. Het gaat daarbij in totaal om 7000 gemeenteraadszetels. Alle ogen zijn gericht op Noord-Ierland, waar voor een nieuw regionaal parlement werd gestemd. De peilingen wezen op een historische overwinning voor het republikeinse Sinn Féin, waar de conservatieve en pro-Britse DUP er jarenlang de dienst heeft uitgemaakt. In de loop van de dag zal pas duidelijk worden of die voorspelling bewaarheid wordt.