Het sociale netwerk BeReal timmert aan de weg in Nederland. De app is in de afgelopen vier maanden bijna een miljoen keer gedownload en is vooral onder jongeren populair. Volgens experts speelt de app, die door de makers een ‘anti-Instagram’ wordt genoemd, handig in op “een maatschappelijke behoefte aan kleinschaligere en authentiekere sociale media”. Op BeReal vind je geen bewerkte foto’s met een perfecte compositie en een mooi filter. Gebruikers krijgen een keer per dag een melding dat het ‘tijd is om echt te zijn’ (‘it’s time to be real’). Vervolgens heb je twee minuten de tijd om een foto te nemen en te publiceren op je profiel. Het tijdstip is elke dag anders, maar voor elke gebruiker hetzelfde. Het is niet mogelijk om je kiekjes te bewerken voordat je ze met vrienden deelt. De makers van de app hopen dat je door de tijdslimiet een authentiek kijkje in je leven geeft en dingen laat zien die je niet zo snel op andere sociale media zou posten. Ook na de eerste twee minuten kun je nog een post maken, maar dan staat er wel duidelijk boven dat je te laat was. Deze aanpak kan bijzondere foto’s opleveren. Gebruiker Nick (26) vertelt dat hij door het onverwachte tijdstip weleens een BeReal heeft gemaakt op de wc of in bed, kijkend naar een serie. Maar dat is volgens hem juist zo leuk aan de app: “Op andere sociale media draait het tegenwoordig heel erg om het perfecte plaatje, hier zie je het echte leven.” Cijfers van marktonderzoeker Sensor Tower tonen aan hoe de app in een paar maanden tijd een enorme groei heeft doorgemaakt. Opmerkelijk, want de app is niet nieuw. De eerste versie van BeReal, die werd ontwikkeld door twee Franse programmeurs, stamt uit januari 2020. Popcultuur-expert Rabia Sitabi denkt dat de app nu zo succesvol is omdat het aansluit op de tijdgeest. “Na de pandemie kunnen we eindelijk weer naar buiten, kunnen we reizen. We hebben weer iets om te laten zien in ons dagelijkse leven.” En dat het dagelijkse leven er niet perfect hoeft uit te zien, is volgens Sitabi ook al langer een trend. “Bij de nieuwe generatie sociale media gaat het erom jezelf zo ongefilterd mogelijk te laten zien. Dit was al het geval bij Snapchat, Instagram Stories en het live gaan op bijvoorbeeld TikTok.” Sitabi merkt dat het onder jongeren niet langer het doel is om duizenden volgers te hebben, maar om online jezelf te kunnen zijn. “De nieuwe generatie is erg bezig met identiteit en zoekt plekken waar ze die semi-privé kunnen delen met elkaar.” Volgens nieuwemedia-expert Reinder Rustema zit de kracht van BeReal ook in de beperkingen die het platform stelt: je kan niet meer dan één foto per dag uploaden. “Schaarste werkt, dat roept verlangen op. Twitter werd ook een succes doordat het berichten beperkt tot een bepaald aantal karakters.” Ook neemt het gebruik van BeReal door de gelimiteerde hoeveelheid foto’s maar weinig tijd in beslag. Je kan niet eindeloos blijven scrollen zoals op andere apps. Gebruiker Sam (17) herkent zich daarin: “Op Instagram moet je lang scrollen om je vrienden te zien. Op BeReal zie ik alleen de dagelijkse foto’s van de kleine kring die ik heb toegevoegd.” Rustema noemt het nieuwe platform een antwoord op de tekortkomingen van andere sociale media: “Facebook is te openbaar, Instagram gaat te veel om aandachttrekkerij en Twitter is te ruig”. Eigenlijk gaat BeReal volgens hem terug naar de begintijd van sociale media. “Je deelt je berichten maar met een kleine kring mensen en het gaat niet om de likes, maar over nieuwsgierigheid naar het leven van je vrienden.” Het komt niet vaak voor dat een relatief nieuw sociaal netwerk zo populair wordt. De markt wordt gedomineerd door Whatsapp, Facebook, Instagram en TikTok. Het succes van BeReal doet een beetje denken aan Clubhouse, de app die in 2020 een enorme hype was maar inmiddels nergens meer is te bekennen. De vraag is dan ook of de app een permanente plek in het medialandschap kan veroveren of snel weer zal verdwijnen. Popcultuur-expert Sitabi verwacht dat de app geen lange houdbaarheidsdatum heeft. Volgens haar speelt BeReal in op een behoefte van dit moment, maar zal het nooit de nieuwe Instagram worden. “Als je tante over een jaar BeReal heeft, wil jij het niet meer hebben.”