Studenten maken zich zorgen over de rentestijging die verwacht wordt. Jaren konden ze tegen 0 procent lenen, maar daar lijkt een eind aan te gaan komen. Het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) spreekt van “de zoveelste financiële klap in het gezicht van studenten”. Volgens het ISO zijn studenten niet goed voorgelicht over de renteverhoging. “Veel studenten hebben geen idee dat de rente over hun studieschuld verhoogd kan worden”, zegt voorzitter Lisanne de Roos. “Zij hebben geld geleend met het idee dat ze geen rente hoefden te betalen. Het is een hele koude douche dat nu blijkt ze nog eens honderden euro’s per jaar extra kwijt gaan zijn.” Bij een gemiddelde studieschuld van zo’n 15.000 euro en een rentepercentage van 1,5 procent gaat het om een bedrag van ongeveer 228 euro per jaar, zegt De Roos in het NOS Radio 1 Journaal. De rente voor studieleningen is gekoppeld aan de rente van Nederlandse staatsobligaties. Die was de afgelopen jaren negatief, waardoor de rente op studieleningen 0 procent werd. Inmiddels is die positief, wat effect kan gaan hebben op de rente op de studieleningen, zoals het FD eerder schreef. De rente staat steeds voor vijf jaar vast. Aan het eind van ieder jaar wordt de nieuwe rente vastgesteld, voor een rentevaste periode van vijf jaar. Het jaar van afstuderen en stoppen met lenen, is dus bepalend voor de hoogte van de rente. Studenten die de afgelopen jaren hebben geleend om hun studie en levensonderhoud te bekostigen, moeten na een ‘aanloopfase’ van twee jaar gaan terugbetalen tegen het dan geldende rentepercentage. Hoogleraar Economie Olaf van Vliet (Universiteit Leiden) snapt de zorgen van studenten en begrijpt dat een stijgende rente een tegenvaller kan zijn. “Tegelijkertijd: hoe realistisch zou het zijn om te verwachten dat als de rente nu 0 procent is, dat altijd zo zou blijven? Alle studenten in het hoger onderwijs zouden toch het idee moeten hebben dat de rente kan stijgen en dalen?” En een rente van bijvoorbeeld 2 procent zou alsnog uitkomen op een negatieve reële rente, vanwege de hoge inflatie. “Als de inflatie op jaarbasis tussen de 5 en 10 procent uitkomt, is niet alleen spaargeld minder waard maar zijn schulden dat ook. In reële termen ga je er dan nog steeds op vooruit.” Bovendien gaat het om mensen die binnenkort geld gaan verdienen, zegt hoogleraar Economie en Ethiek Johan Graafland (Tilburg University). “De hoge inflatie komt doorgaans ook in de lonen tot uitdrukking. Dus je krijgt een loonstijging, daarmee stijgt ook het toekomstig inkomen van de studenten.” Dat de rente op de studieschuld iets gaat oplopen als de inflatie stijgt, is een normale gang van zaken. “Dat hoeft niet per se pijn te doen, als aandeel in hun inkomen hoeft het niet heel veel invloed te hebben.” Graafland kan zich voorstellen dat het “een beetje schrikken” is, maar ziet nog niet veel reden tot serieuze zorg.” Ook vindt hij niet dat studenten hadden moeten worden gewaarschuwd voor een eventuele verhoging van de rente. “Studenten hebben ook een eigen verantwoordelijkheid als ze een lening aangaan, ik denk niet dat dat een verantwoordelijkheid van overheid is.” Van Vliet denkt daar iets anders over. “Wellicht zou de overheid daar expliciet over kunnen communiceren: let op, bij het aangaan van een lening kan de rente in de toekomst oplopen.” Het ministerie van OCW noemt het “voorstelbaar” dat de rente weer boven de 0 procent uit zal komen en benadrukt dat de historisch lage rentes van de afgelopen periode “echt een unicum waren”. Ook gelden voor studieschulden nog altijd “bijzonder sociale aflosvoorwaarden”, laat een woordvoerder weten. “Wie weinig verdient, betaalt niets, en daarboven blijft wat je aflost afhankelijk van je inkomen.” De studenten vinden de waarschijnlijke verhoging van de rente vooral moeilijk door de combinatie van verschillende tegenslagen. “Na de loze belofte over het niet meetellen van de studieschuld voor een hypotheekaanvraag en de karige compensatie voor de leenstelselgeneratie, blijkt nu dat studenten mogelijk honderden euro’s per jaar aan rente moeten gaan betalen”, zegt voorzitter De Roos. Het gaat ze dus vooral om de optelsom. NOS op 3 maakte eerder deze video over de pechgeneratie: