Eind maart gloorde er lichte hoop boven de Bosporus. In Istanbul werd er voor het eerst concreet resultaat geboekt in de gesprekken tussen Rusland en Oekraïne. De Russen zegden toe zich terug te trekken uit de regio’s rond Kiev, Oekraïne liet weten dat er gesproken kon worden over de status van de Krim en de Donbas. Twee weken later lijkt er weinig over van een uitzicht op meer, zoals een mogelijke wapenstilstand. De Russische president Poetin zei vandaag zelfs dat de onderhandelingen op een dood spoor zitten. Volgens Poetin houdt Oekraïne zich niet aan de afspraken uit Istanbul. De Oekraïense onderhandelaar Michailo Podoljak was iets minder pessimistisch. Volgens hem verlopen de gesprekken moeilijk, maar zijn ze nog wel gaande via verschillende subgroepen. “Er wordt bijna niet meer gesproken”, zegt defensiedeskundige Bob Deen van Clingendael. “Eigenlijk alleen nog maar op operationeel niveau, zoals over het ruilen van krijgsgevangenen.” Russische militairen rond Kiev, Tsjernobyl en Tsjernihiv zijn inderdaad vertrokken, maar enige blijdschap over hun vertrek werd snel overschaduwd door het bekend worden van de gruwelen die zich onder Russische bezetting hebben afgespeeld. In onder meer Boetsja en Stary Bykiv werden talloze Oekraïense burgers verkracht, verminkt en vermoord. In het oosten van het land intensiveerde de strijd op dat moment. Het Russische leger bleef daarbij burgerdoelen bestoken, zoals het treinstation in Kramatorsk. Het aanstellen van Aleksandr Dvornikov als belangrijkste commandant van Ruslands militaire operaties in Oekraïne belooft gezien zijn reputatie als ‘slager van Aleppo’ weinig goeds voor de burgerbevolking. Wat is de situatie op het slagveld in Oekraïne? Bob Deen beantwoordt deze en andere vragen van kijkers: Naar alle verwachting zal de strijd in de Donbas de komende weken alleen maar heviger worden onder leiding van Dvornikov, die de operaties in het zuiden rond Marioepol en het oosten van Oekraïne al overzag. Het doel is om heel Donetsk en heel Loegansk te veroveren, denken analisten. De zelfbenoemde volksrepublieken Donetsk en Loegansk bestrijken maar een deel van de gelijknamige Oekraïense oblasten. Daarnaast wil Rusland de zuidelijke kust van Oekraïne rondom Marioepol veroveren, om zo een verbinding tussen de Donbas en de geannexeerde Krim te bewerkstelligen. “De Russen hebben zelf gezegd: dit is nu niet het moment om gesprekken aan te gaan. De Oostenrijkse bondskanselier heeft geprobeerd te bemiddelen, maar die kwam met nul terug”, aldus Deen. Een verovering van de Donbas – de Russische propaganda rept van een ‘bevrijding’ – zou door Poetin als overwinning aan het eigen volk gepresenteerd kunnen worden, ondanks de mislukking van de militaire campagne rond Kiev. Idealiter kan hij daar dan op 9 mei mee pronken, zegt Deen. Dan wordt in Rusland met de Dag van de Overwinning de capitulatie van nazi-Duitsland in 1945 gevierd. Rusland beweert Oekraïne te willen denazificeren, dus in die zin zou het extra symbolisch zijn voor Poetin om de herdenkingsdag te kunnen koppelen aan een ‘overwinning’ op Oekraïne. Op bezoek bij een ruimtebasis in Vladivostok herhaalde Poetin waarom hij de oorlog in Oekraïne noodzakelijk vindt: Voor de Oekraïners op hun beurt lijkt er ook weinig te winnen met een akkoord op korte termijn, door bijvoorbeeld te accepteren dat de hele Donbas in Russische handen komt. Deen: “Zelensky heeft gezegd dat hij geen hele stukken grondgebied gaat opgeven. Oekraïne heeft daar op dit moment ook geen reden voor. Rusland probeerde dat te bereiken door snel de hoofdstad in te nemen, Zelensky af te zetten en Oekraïne tot capitulatie te dwingen.” Maar inmiddels is dat geen reële optie meer, nu Oekraïne de aanval op de hoofdstad heeft afgeslagen. En dus lijkt alles erop te wijzen dat er snel een groot offensief van start gaat in de Donbas. Deen: “Zeker tot 9 mei is het heel hard vechten, vrees ik.”