Voor het eerst is er in Nederland een groot deel van de dag meer elektriciteit opgewekt met zonnepanelen en windturbines dan er is verbruikt. Door de kracht van de zon en vooral de wind bereikte de productie van zon- en windenergie vandaag enige tijd ruim 15.000 megawatt, meer dan 100 procent van het totale stroomverbruik van dat moment. Tussen ongeveer 11.00 en 16.30 uur was de elektriciteitsproductie hoger dan het verbruik. Daardoor ontstond een unieke situatie: voor het eerst zakte de stroomprijs zo ver onder 0 dat sommige mensen betaald kregen om stroom te gebruiken. Energiebedrijf Zonneplan berekende gisteren al op basis van modellen dat een kilowattuur op het hoogtepunt, tussen 12.00 en 15.00 uur, -0,18 euro zou kosten, inclusief belasting. Stroom was dus een aantal uren gratis. Sommige gebruikers kregen zelfs geld toe als ze de stekker in het stopcontact staken. Daarvoor moest je dan wel een ‘dynamisch’ contract hebben. De meeste Nederlanders hebben een energiecontract met een vaste prijs, waardoor zij niet konden profiteren van de situatie. Het is eerder voorgekomen dat de inkoopprijs van stroom negatief was, maar door de energiebelasting en de opslag duurzame energie bleef de prijs voor de consument altijd boven de 0 euro. Vandaag werd er zoveel wind- en zonnestroom opgewekt dat de prijzen onder de 0 bleven. Behalve in Nederland waren in Europa alleen in België de stroomprijzen grotendeels negatief. Daar zakte de prijs minder ver onder de 0. “Dit geldt alleen in Nederland en België, omdat we hier veel zonnepanelen hebben”, zegt Martien Visser, lector energietransitie aan de Hanzehogeschool. “In Duitsland zijn bijvoorbeeld meer kerncentrales, die je niet even uit kunt zetten. De kolencentrales in Nederland zijn vandaag wel uitgezet, net als de meeste gascentrales. De energiecentrales produceren dagelijks ongeveer 25 procent van de CO2-uitstoot in Nederland, dus een dag als vandaag is goed voor het milieu.” Een deel van het overschot aan stroom wordt geëxporteerd, maar niet alles. “Het netwerk kan niet het volledige overschot exporteren, de grenskabels kunnen dat ook nog niet aan.” Overigens was de unieke situatie niet voor iedereen goed nieuws, zegt Visser. “Er zijn ook mensen die vandaag geen geld krijgen voor hun zonnepanelen-opbrengst, omdat de omvormers uitvielen. Dat gebeurt als het netwerk overbelast dreigt te raken. Woon je in een wijk waar veel zonnepanelen op de daken liggen, dan kun je pech hebben juist vandaag niets te verdienen.”