De zorg dreigt de komende jaren onbetaalbaar te worden en qua personele bezetting te imploderen. Daarom lanceert het Zorginstituut vandaag een campagne om het onderwerp op de agenda te krijgen. “De zorg moet rigoureus veranderen”, luidt de boodschap van de campagne. Gebeurt dat niet, dan loopt het zorgsysteem volgens het orgaan vast. “Als we nu niet ingrijpen, gaat over twintig jaar een derde van ons inkomen op aan zorg”, zegt Sjaak Wijma, voorzitter van de raad van bestuur. Hoe snel de uitgaven de afgelopen jaren zijn gestegen, zie je hier: Om het zorgstelsel betaalbaar te houden, moeten de komende tijd “scherpe keuzes” worden gemaakt, aldus het instituut. Dat wil dat het zorgsysteem en de kosten op de maatschappelijke agenda komen te staan en dat mensen erover gaan discussiëren. “De samenleving moet het gesprek aangaan over die keuzes. Wij denken vaak voor mensen”, zegt Wijma. “Dit keer willen we juist horen wat zij belangrijk vinden in de zorg. We moeten de komende jaren de zorg opnieuw inrichten, dan is het ook essentieel dat wij weten wat mensen belangrijk vinden.” Het instituut oppert ‘passende zorg’ als model voor de toekomst. Dat is in lijn met het regeerakkoord van vorig jaar, waarin ook werd gesteld dat het stelsel dringend hervormd moet worden. Het kabinet wil bijvoorbeeld overbehandeling voorkomen. Van overbehandeling is sprake als de behandeling geen nut meer heeft voor de patiënt. Ook wil het kabinet dat er meer aandacht gaat naar preventie in plaats van behandelen. Volgens het Zorginstituut is er voor zo’n model genoeg draagvlak onder de bevolking. De instantie deed onderzoek onder 2000 mensen en concludeert dat 60 procent vindt dat er meer focus moet komen te liggen op voorkomen van ziektes, in plaats van het behandelen ervan. Ook zou de bereidheid om mee te betalen aan de zorg voor mensen met een ongezonde leefstijl onder druk staan. Vier op de tien Nederlanders vinden dat mensen die ongezond leven een hogere zorgpremie moeten gaan betalen, blijkt volgens de instantie uit het onderzoek. Dat de zorg onbetaalbaar dreigt te worden, is overigens geen nieuwe boodschap. Twee jaar geleden concludeerden de Nederlandse Zorgautoriteit en het Zorginstituut al in een gezamenlijk rapport dat de zorg zonder ingrijpen te duur wordt. Volgens de instanties komt dat onder meer door vergrijzing, chronische ziekten en duurder wordende geneesmiddelen. Ook de verslechterende leefstijl draagt bij. Vorig jaar september trok de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) bij het kabinet aan de bel. De regering moet burgers erop voorbereiden dat niet alle zorg in de toekomst meer kan worden aangeboden of vergoed, zo was de boodschap.