Een bonus van duizenden euro’s als jij die nieuwe collega vindt: door de krapte op de arbeidsmarkt is deze wervingsmethode opnieuw in zwang. In meerdere branches wordt zo’n aandraagbonus gegeven en de bedragen zijn hoger dan ooit, zeggen werkgevers en wervingsbureaus. Zelfs als iemand de baan niet krijgt, vang je soms geld. Kledingketen SuitSupply bijvoorbeeld verdubbelde zijn aandraagbonus onlangs naar 4000 euro. “Ik geef dit geld liever aan mijn eigen werknemers dan aan een recruitmentbureau”, zegt oprichter en algemeen directeur Fokke de Jong. “Zij zijn magneten voor nieuw talent en verdienen zo een extra vakantie of nieuwe auto. Voor hen én voor ons onwijs nuttig.” Vroeger werd de aandraagbonus vooral uitgedeeld in traditionele krapteberoepen, zoals in de IT en techniek. Nu krijgen medewerkers ze ook in de zorg, bij semi-overheden en in de retail. Soms krijgen ook mensen van buiten het bedrijf zo’n bonus. Vacaturesite Indeed ziet vergeleken met een jaar geleden in bijna twee keer zo veel vacatures termen als aandraagbonus en wervingsbonus staan. “Mensen zetten nou eenmaal een stap extra voor geld”, zegt HR-directeur Charlotte van Thienen bij advies- en technologiebedrijf Accenture, dat al jaren dit type bonus geeft. Afgelopen jaren zette het ook een dubbele bonus in voor wie een vrouwelijke werknemer werft. Doel is om in 2025 voor 50 procent uit vrouwen te bestaan. “Via via is gewoon een heel betrouwbare bron: je medewerkers zijn de beste ambassadeurs van je bedrijf. En zij hebben weer vrienden en familie, maar ook LinkedIn. Zeker in een krappe arbeidsmarkt is dit een hele goede.” Naar schatting komt 10 procent van de werknemers via die weg binnen bij dit bedrijf. En dat kan zelfs nog meer zijn, zegt Koen Roozen, die een eigen recruitmentkantoor heeft. “Als je het goed doet, kan dit 20 tot 40 procent van je medewerkers opleveren.” In het verleden kregen collega’s deze bonus pas als de nieuwe medewerker succesvol door de proeftijd kwam. “Dat is nu minder vaak de voorwaarde”, zegt Irene Oerlemans van de NVP, de Nederlandse Vereniging voor Personeelsmanagement & Organisatieontwikkeling. “De reuring die de medewerker creëert, wordt beloond. Bedrijven betalen vaker al voor de inzet. Het bedrag is dan wel lager: zo’n 250 euro.” Werkgevers verhogen de bedragen al een tijdje, ziet Roozen. “Waar zo’n bonus vroeger 500 euro was, is die nu dan 1000 euro. Soms gaat het ook ver daar overheen. Dat klinkt als veel geld, maar als je kijkt naar wervingskosten via een recruiter is dat nog veel meer.” Een groot deel van de werknemers van SuitSupply, een keten met ruim 100 filialen in 25 landen, komt nu binnen via een medewerker. Fokke de Jong: “We doen het door de krappe arbeidsmarkt, maar ook om snel gekwalificeerd personeel te vinden. We stellen veel eisen: je moet alles weten van styling, maatwerk. Het is, met alle respect, meer dan een tasje uit het magazijn halen.” Er kleven ook nadelen aan, zeggen adviseurs op het gebied van human resources. “De kans is groot dat je ‘kopietjes’ binnenhaalt”, zegt Ruth Nahamury, eigenaresse van No Labels. Ze adviseert bedrijven op het gebied van inclusie en diversiteit. “Je creëert meer van hetzelfde. Als jouw bedrijf divers is, is dat oké, maar dat is vaak nog niet het geval.” Volgens Roozen valt dat in de praktijk mee. “Tuurlijk, als je een horecabedrijf bent met alleen mensen uit dezelfde stad, van dezelfde opleiding en leeftijd, dan is de kans groot dat je meer mensen zoals dat krijgt. Je versterkt misschien wat je hebt, maar je vriendengroep is vaak ook weer niet zo homogeen.” Volgens Oerlemans van de branchevereniging is de bonus geen oplossing voor de krapte. “We pompen op deze manier mensen naar een ander toe. Er is meer nodig dan het belonen van het aanbrengen van een nieuwe medewerker om tekorten op te lossen.”