Ruim vier maanden na de invoering van statiegeld op blikjes worden er week na week meer ingeleverd, maar in veel plaatsen merken ze ook negatieve gevolgen: meer zwerfafval op straat. Daarvoor bedenken steden nieuwe oplossingen, bijvoorbeeld een doneerring om afvalbakken. Veel van die blikjes en flesjes worden namelijk ondanks het statiegeld niet ingeleverd, maar belanden in de prullenbak, waardoor sommige mensen de afvalbakken doorzoeken om hun slag te kunnen slaan. Daarbij belandt er ook zwerfafval op straat, merken onder anderen vuilnismannen in Amsterdam. “Heel veel zakken worden opengescheurd. Dat gebeurde eerst al door vogels die op zoek waren naar voedsel, maar nu doen mensen het ook, op zoek naar blikjes en flessen voor statiegeld”, legt vuilnisman Ernst Bosman uit. “Soms trekken ze zelfs die zak eruit en dumpen ze alles op de grond.” Het levert veel extra werk op, zegt teamleider Zouhair El Baoudi: “Waar mijn collega’s normaal een wijk in vier uur afhebben, kost dat nu zes uur. We zien de flesjes en blikjes niet meer op straat, dat is het voordeel, maar nu zien we juist meer ander afval, rondom die bakken.” Om die reden zijn meerdere steden in het land begonnen met een proef met zogenoemde doneerringen, metalen rekjes waar je een blikje of flesje in kan doen, dat dan later ingeleverd kan worden. Het opgebrachte geld wordt gedoneerd. Verder worden sloten verbeterd of aangebracht op vuilnisbakken zodat ze niet meer kunnen worden geopend. Ook doet onder meer Amsterdam een oproep aan Statiegeld Nederland, om meer inzamelplekken te plaatsen. Die organisatie is verantwoordelijk voor het statiegeldsysteem op plastic flessen en blikjes. Ook in Den Haag, Rotterdam en Utrecht wordt geëxperimenteerd met de doneerringen. Vuilnismannen merken dat niet iedereen snapt waar de ringen voor dienen: Of die ringen de ultieme oplossing zijn voor het probleem, moet nog maar blijken. Volgens Hesther Klein Lankhorst, directeur van het Afvalfonds Verpakkingen, is er niet één oplossing voor het probleem: “Het was ingevoerd om zwerfafval te voorkomen, maar dat er nu meer afval van komt vind ik heel erg. We willen samen met de gemeentes kijken wat het beste werkt om het tegen te gaan.” Vooral in de grote steden wordt er in afvalbakken gegraaid en belandt er veel op straat, herkent Klein Lankhorst: “Met name in de grotere steden gebeurt het. Maar per locatie zijn er andere problemen en is er dus een andere aanpak nodig.” Met lokale en landelijke campagnes wil het Afvalfonds Verpakkingen meer aandacht vragen voor de juiste manier van recyclen: “Gedragsverandering kost gewoon tijd, dat wisten we van tevoren al. En sowieso moeten er nog meer inzamelingspunten komen.”