Minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof denkt dat ze vrijdag met “een keiharde boodschap” moet komen wat betreft de stikstofuitstoot. “Dat er in een aantal gebieden heel weinig kan, dat is duidelijk.” Vrijdag lekte uit dat de uitstoot van stikstof in sommige delen van Nederland, zoals de Gelderse Vallei en De Peel in Noord-Brabant, met 70 tot 80 procent moet worden verminderd. Dat leidde tot veel onrust, met name bij boeren die zich zorgen maken over de toekomst hun bedrijf. Van der Wal benadrukt dat haar plannen nog worden doorgerekend en dat ze vrijdag pas definitief worden gepresenteerd, maar ze zegt dat er “geen andere keuze” is dan rigoureus ingrijpen. “Ik denk dat we de afgelopen jaren te veel uitvluchten hebben gezocht en dat we daarom ook tegen de muur zijn gelopen als overheid. Uitvluchten, geitenpaadjes; dat kunnen we ons niet meer permitteren.” De VVD-minister zegt zich te realiseren dat de plannen “heel veel impact voor heel veel mensen” hebben en vindt dat “verschrikkelijk”. “Dit is een moment waarvan we al drie jaar weten dat het gaat komen en waar we doorheen moeten met elkaar.” Alle Europese landen moeten aan dezelfde natuurwetten en regels voor stikstof voldoen. In Nederland is dat lastiger, omdat er op een vrij klein oppervlak veel gebeurt. Wil je in Nederland een weg verlengen of een bedrijf uitbreiden, dan zit je al gauw bij een beschermd natuurgebied. In 2019 bepaalde de Raad van State dat het tot dan toe gevoerde stikstofbeleid niet voldeed en de natuur beter beschermd moet worden. Sindsdien zijn provincies en Rijk op zoek naar oplossingen en “stikstofruimte”, oftewel ruimte om stikstof te kunnen uitstoten. Als die ruimte er is, kunnen er ook weer vergunningen worden uitgegeven voor de bouw van wegen en gebouwen, die nu stilliggen. Ruim vierhonderd VVD-leden uit het hele land dienen zaterdag op een congres van hun partij een motie in, waarin zij afstand nemen van het stikstofbeleid. Zij denken dat de huidige maatregelen niet gaan leiden tot een oplossing van het probleem. “Wij roepen de Tweede Kamerfractie en het kabinet op: doe Nederland dit niet aan. Laat stikstof niet alle progressie tegenhouden en ons land verstikken”, stellen zij. Een van hun grootste kritiekpunten is dat het beleid tot nu toe wordt gebaseerd op “modellen en berekeningen” in plaats van op “metingen en feiten”. Ze willen dat dit verandert. “Offer niet onze agrarische bedrijven op aan een achterhaalde theoretische methode, maar kies voor beleid op basis van feiten en haalbare scenario’s.” Van der Wal moest haar plannen vanmiddag in het Vragenuur in de Tweede Kamer verdedigen: