De Hulk en Spider-Man krijgen er een nieuwe collega bij op het witte doek: de Israëlische Mossad-spion Ruth Bat-Seraph, bijgenaamd Sabra. Dit personage met bovennatuurlijke krachten krijgt een rol in de nieuwste film over de patriottische held Captain America, kondigde producent Marvel Studios afgelopen week aan. De film moet nog gedraaid worden, maar de aankondiging leidt nu al tot de nodige controverse. De introductie van Sabra, die gespeeld zal worden door de Israëlische actrice Shira Haas (bekend van Netflix-series Unorthodox en Shtisel), wordt door Israëliërs op sociale media toegejuicht. Maar dat een agent van de geheime dienst Mossad als een superheld wordt neergezet, zien veel Palestijnen juist als ongewenste propaganda voor de Israëlische bezetter. Het is niet voor het eerst dat het Amerikaanse productiebedrijf Marvel, een dochteronderneming van Disney, de tongen losmaakt met de toevoeging van nieuwe karakters aan het superheldenimperium. De afgelopen jaren werd Marvel, bekend met blockbusters als The Avengers, geprezen voor onder meer de introductie van een vrouwelijke en een islamitische hoofdpersoon in zijn films. Ook bracht de productiemaatschappij Black Panther uit, de eerste superheldenfilm met een vrijwel volledig zwarte cast en crew. De reacties op die keuzes waren overwegend positief. Maar dat geldt nog niet voor de reacties op de toetreding van de Mossad-spion Sabra tot de wereld van mutanten en gemaskerde beschermers. Nog voor de eerste draaidag speculeren pro-Palestijnse critici al over de bovennatuurlijke krachten waarover de superheldin zal beschikken. ‘Laserogen om Palestijnse kinderen te doden’ is een van de cynische suggesties op Twitter. En ook de naam van het Israëlische personage ligt gevoelig. In de Palestijnse vluchtelingenkampen Sabra en Shatila in Libanon werd namelijk in 1982 een bloedbad aangericht door christelijke milities die samenwerkten met het Israëlische leger. Daarbij werden naar schatting honderden tot mogelijk duizenden Palestijnse burgers gedood. Dat de naam Sabra wordt toegekend aan de superheldin vinden Palestijnse activisten smakeloos en provocerend. Toch verwijst de naam Sabra niet naar de slachtpartij in het vluchtelingenkamp: sabra is in Israël de bijnaam voor Joden die geboren zijn in het land zelf, en dus niet geïmmigreerd zijn. Het woord verwijst naar een cactusachtige vrucht met dezelfde naam, stekelig van buiten maar zacht van binnen. Deze karaktereigenschappen zouden overeenkomen met die van de gelijknamige heldin, die voor het eerst opdook in 1980 in de stripboeken waar de Marvel-films op gebaseerd zijn. Daarin vocht Sabra onder meer tegen het groene monster de Hulk, omdat ze vermoedde dat die samenspande met Arabische terroristen. Na die eerste verschijning keerde Sabra in stripvorm zo nu en dan terug, veelal gehuld in een pak in de kleuren van de Israëlische vlag. In de stripboeken beschikt ze over bovennatuurlijke kracht en snelheid, die ze onder meer inzet om de moordenaars van haar zoon te pakken te krijgen. Die werd gedood bij een terroristische aanslag. Of die verhaallijn ook in de film terugkomt, is nog onduidelijk. Productiemaatschappij Marvel heeft nog niet op de controverse gereageerd, maar lijkt zich wel bewust te zijn geweest van het polariserende karakter van hun nieuwste aanwinst. “We leven in tijden waarin de naam Sabra het niet goed zal doen op de internationale markt”, zei de toenmalige directeur van het bedrijf tien jaar geleden in een interview. De Marvel-topman, zelf van Israëlische afkomst, verwees met zijn uitspraak naar de negatieve reacties die een Israëlisch personage in Arabische landen zou krijgen. Eenzelfde ontvangst kreeg enkele jaren geleden ook de superheldenfilm Wonder Woman van Marvels concurrent Warner Bros. Die film werd door Arabische landen geboycot, omdat een Israëlische actrice, Gal Gadot, de hoofdrol speelde. Of datzelfde lot ook deze film boven het hoofd hangt, is nog niet duidelijk. De première van de film met superheldin Sabra, Captain America: New World Order, staat gepland voor het voorjaar van 2024.