In de Duitse politiek is vandaag met een mengeling van ergernis en onbegrip gereageerd op de weigering van Oekraïne om de Duitse president Frank-Walter Steinmeier te ontvangen. Zelensky zelf zei vanavond dat Steinmeier hem nooit officieel voor een bezoek heeft benaderd, zonder verder op de zaak in te gaan. De Duitse bondskanselier Scholz, die wél uitdrukkelijk is uitgenodigd om naar Kiev te komen, gaat daar vooralsnog niet op in. Hij noemde het weigeren van Steinmeier “enigszins ergerniswekkend om het beleefd uit te drukken”. Partijen in de Bondsdag spreken van een affront en een teleurstelling. Ze wijzen de “uitruil” tussen Steinmeier, die niet welkom is, en Scholz en die dat wél is, in scherpe bewoordingen af. De Oekraïense ambassadeur in Berlijn liet vanmorgen nogmaals weten dat Scholz hartelijk welkom is bij Zelensky, vooral als hij toezeggingen doet over de levering van zware wapens. Scholz is tot dusver terughoudend op dat punt, in tegenstelling tot zijn coalitiepartners FPD en de Groenen. Steinmeier wilde samen met de Poolse president Duda en hun ambtgenoten uit Estland, Letland en Litouwen in Kiev steun betuigen aan Oekraïne. Maar de Oekraïense regering maakte volgens Steinmeier duidelijk dat zijn komst niet gewenst was. Volgens Bild, dat zich beroept op een anonieme Oekraïense diplomaat, zou president Zelensky zelf hebben besloten dat Steinmeier niet hoeft te komen vanwege diens nauwe banden met Rusland in de afgelopen jaren. Voorzitter van de buitenlandcommissie van de Bondsdag Michael Roth (SPD) reisde met collega’s van de andere twee coalitiepartijen gisteren af naar Oekraïne – zij waren wél welkom. Roth zegt dat pas werd verteld dat de Duitse president niet welkom was, toen Steinmeier al in Polen was. Van daaruit zou hij doorreizen naar Kiev. “Het is belangrijk om in gesprek te blijven, maar ik ben wel erg teleurgesteld”, zegt Roth. “Het is tegenover onze president ook niet gerechtvaardigd”. Steinmeier, in het derde kabinet-Merkel minister van Buitenlandse Zaken, onderhield goede contacten met zijn Russische collega Sergej Lavrov. Hij verdedigde tot op het laatst de gaspijpleiding Nord Stream 2 tussen Rusland en Duitsland. Ook zou Steinmeier in Oekraïne niet goed liggen omdat hij, toen hij nog minister van Buitenlandse Zaken was, voorstelde om de pro-Russische regio’s in Oost-Oekraïne zelfbestuur te geven, om het vastgelopen conflict in de Donbas vlot te trekken. Vorige week erkende Steinmeier dat Duitsland waarschuwingen over Moskou eerder serieus had moeten nemen, met name na 2014, toen Rusland de Krim annexeerde en het gewapende conflict in Oost-Oekraïne begon. Hij gaf toe dat het “duidelijk verkeerd” was geweest om aan de omstreden pijpleiding vast te houden. De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken liet daarop weten de “eerlijke woorden” van Steinmeier te waarderen. De kritiek op Steinmeier komt niet helemaal uit de lucht vallen. Begin deze maand haalde de Oekraïense ambassadeur in Berlijn al uit naar de Duitse president om zijn betrekkingen met Moskou. Ook vond hij dat andere prominente politici – zoals bondskanselier Scholz – te nauwe banden met Rusland onderhielden. Scholz is wel uitgenodigd door Kiev. “De rol van president Steinmeier is grotendeels ceremonieel en enigszins vergelijkbaar met de rol van de koning in Nederland. Hij gaat op reis en onderhoudt buitenlandse contacten. Steinmeier kan Oekraïne niet veel bieden in de zin van wapens en zijn bezoek zou vooral symbolisch zijn, maar een afwijzing is desondanks pijnlijk. Bondskanselier Scholz is duidelijk geïrriteerd over de afwijzing, merk je aan het interview dat hij vanmiddag aan de Duitse zender RBB gaf. Hij wijst erop dat Steinmeier de hoogste vertegenwoordiger is van Duitsland, dat hij goed werk heeft verricht en niet voor niets herkozen is als president. Het verwijt dat Duitsland te weinig wapens levert, vindt Scholz niet terecht. Vanuit zijn perspectief is Duitsland, dat zich vanwege de eigen oorlogsgeschiedenis de afgelopen decennia vooral pacifistisch heeft opgesteld, in korte tijd al flink over de eigen grenzen gestapt. Om goede redenen weliswaar, omdat de oorlog in Oekraïne daar om vraagt, maar dan is een afwijzing van Steinmeier niet op zijn plaats.”