Generaties zijn ermee opgegroeid, maar de kans dat je de browser nu nog gebruikt is klein. Morgen gaat Internet Explorer, jarenlang dé browser van Microsoft, met pensioen. De positie van belangrijkste browser is alweer tien jaar in handen van Google Chrome. We staan er niet vaak bij stil, maar de browser is al jaren een belangrijke toegangspoort tot het internet. De eigenaar daarvan is daarmee een belangrijke speler in de techwereld. Microsoft stopt nu met de technische ondersteuning van Internet Explorer. Het bedrijf laat weten dat gebruikers de komende maanden worden verwezen naar de opvolger: Edge. Uiteindelijk wordt het programma via een software-update helemaal stopgezet. Internet Explorer werd uitgebracht in de zomer van 1995. “Microsoft was eigenlijk erg laat”, zegt Steven Pemberton, die als onderzoeker al bijna veertig jaar werkt bij het Centrum Wiskunde & Informatica. “Op dat moment was Netscape heel populair en had dat bedrijf de markt in handen. Microsoft moest veel doen om dat in te halen.” Bekijk hier hoe Microsoft op tv reclame maakte voor Internet Explorer bij de introductie in 1995: De softwaregigant zette in op het gebruik van webstandaarden, vertelt Pemberton: HTML (voor de opbouw van de pagina) en CSS (voor de opmaak ervan). Deze twee worden nog altijd veel gebruikt. “Je zou kunnen zeggen: het bedrijf zette de eerste stappen tot professionalisering”, zegt Pemberton. In de jaren die daarop volgden, ging het snel. Een browser werd een essentieel onderdeel van het digitale leven. In 1999 werd Internet Explorer de nummer één. Het voordeel dat Microsoft ten opzichte van de concurrentie had, was dat de browser werd meegeleverd met het belangrijkste besturingssysteem voor computers: Windows. Zowel in de VS als in de EU was Microsoft vanaf eind jaren 90 jarenlang onderwerp van onderzoek naar machtsmisbruik. Het feit dat Internet Explorer werd gebundeld met Windows was daarbij een belangrijk probleem. De zaak in de VS begon in 1998 en werd in 2001 geschikt. Jaren later startte de zaak van de Europese Commissie (2009), die leidde onder meer in 2013 tot een boete van ruim een half miljard euro omdat Microsoft zich niet hield aan afspraken om gebruikers een keuzescherm met browsermogelijkheden te bieden. “Toen Microsoft met Internet Explorer eenmaal een machtspositie had, stopten ze eigenlijk ook met de ontwikkeling”, zegt Pemberton. “De motivatie was weg. Daarmee vertraagde Microsoft in feite de ontwikkeling van het internet.” Daarnaast had Internet Explorer een beruchte reputatie: het zat bomvol beveiligingsproblemen. “Het is waar dat Microsoft in Internet Explorer te weinig heeft gedaan aan beveiliging”, zegt Pemberton. “Chrome was daarin anders en had hier wel aandacht voor. Maar ook daar is het meer pleisters plakken dan echt kijken hoe je fundamenteel dingen kunt veranderen.” Google deed er vanaf het begin alles aan om Chrome groot te maken. Pemberton herinnert zich een grote reclamecampagne voor de browser in Amsterdam. Daarnaast was de inzet om de browser beschikbaar te maken voor zoveel mogelijk besturingssystemen. “Google zag al snel dat ze een browser nodig hadden, omdat dat de basis was van al hun diensten.” Vanaf 2009 ging het bergafwaarts met Internet Explorer, binnen twee jaar had Google Chrome Microsofts browser ingehaald: Uiteindelijk is het resultaat dat de ene techgigant (Google) de andere (Microsoft) heeft afgelost. Pemberton is niet te spreken over de dominantie van Google. “Het probleem is dat browsermakers hebben geaccepteerd dat Google de grootste is. Ze kunnen dat bedrijf niet inhalen en niet zo snel bewegen.” Het is de vraag of Chrome nog van de eerste plek te stoten is. “Als je die vraag in 1999 had gesteld, had het ook onmogelijk geleken voor een concurrent van Microsoft om groot te worden”, zegt Pemberton. Het gebeurde toch, dus het kan. Maar op dit moment is er geen voor de hand liggende partij – die bovendien de financiële middelen heeft – om deze plek over te nemen.