De Europese Commissie heeft een nieuw pakket sancties tegen Rusland voorgelegd aan de EU-lidstaten. De Commissie wil onder meer een importverbod op Russische steenkool, goed voor 4 miljard euro per jaar. De EC denkt daarmee een “belangrijke inkomstenbron” van Moskou af te snijden. Als de lidstaten akkoord gaan, bekent dit dat de EU voor het eerst sancties instelt tegen de Russische energiesector. De belangrijkste inkomstenbronnen voor Rusland (olie en gas) blijven nog buiten schot. Het sanctiepakket is een directe reactie op de wreedheden in de Oekraïense stad Boetsja, schrijft de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen. Afgelopen weekend doken beelden op van lichamen van honderden gedode burgers. De EC hoopt met het vijfde sanctiepakket de druk op het Kremlin verder op te voeren, zegt Von der Leyen. In het nieuwe pakket zijn verder sancties opgenomen tegen vier belangrijke Russische banken, die de toegang tot de Europese markt wordt ontzegd. Verder komen er nieuwe import- en exportverboden ter waarde van miljarden euro’s op bijvoorbeeld geavanceerde chips. Russische schepen worden niet meer toegelaten tot Europese havens. Een uitzondering wordt gemaakt voor schepen die essentiële goederen zoals voedsel vervoeren. Volgens financieel persbureau Bloomberg levert Rusland op dit moment ongeveer de helft van de Europese hoeveelheid steenkool. De kolen worden gebruikt om elektriciteitscentrales te laten draaien. Volgens Von der Leyen zijn verdere maatregelen, die gericht zijn op de oliesector, in de maak. Over sancties op Russisch gas zei zij niets. Sancties die de Russische energiesector raken zijn voor Brussel een heet hangijzer, vanwege de Europese afhankelijkheid van met name Russische olie en gas. De EU vreest voor een economische recessie als leveranties helemaal wordt afgesneden. In een schriftelijke verklaring wijst de Commissievoorzitter erop dat er wereldwijd nu meer dan veertig landen zijn die sancties tegen Moskou hebben ingesteld. “Een duidelijke positie innemen is niet alleen cruciaal voor ons in Europa, maar ook voor de rest van de wereld. Het betekent een duidelijke positie innemen tegen de massamoord op burgers.” Een Europese boycot van Russische kolen zal een prijsopdrijvend effect hebben op de prijs van kolen en waarschijnlijk ook op die van elektriciteit. Op dit moment kent Nederland nog drie grote elektriciteitscentrales die op kolen worden gestookt. Eén in de Eemshaven en twee op de Maasvlakte in Rotterdam. Ongeveer de helft van de kolen komt nu uit Rusland, dat de afgelopen tijd een gunstige prijs voor steenkool vroeg. Energiebedrijven verwachten niet dat de elektriciteitsproductie in gevaar komt. De drie grote kolencentrales draaien nog maar op ruim een derde van de capaciteit vanwege klimaatmaatregelen van het kabinet. Vervanging voor de kolen uit Rusland is wel mogelijk denken de bedrijven, maar omdat er ook grote vraag is in Azië, zal de boycot van Russisch steenkool zorgen voor hogere prijzen, zo is de verwachting. Naast de kolen die gebruikt worden voor de productie van elektriciteit zijn er ook kolen die gebruikt worden voor de staalindustrie. Tata Steel IJmuiden zegt geen last te hebben van de boycot omdat het bedrijf bij het begin van de oorlog in Oekraïne al besloten heeft om een andere leverancier te zoeken. Rotterdam heeft een van de grootste overslagterminals voor kolen in Europa en ook in de Amsterdamse haven worden kolen overgeslagen. De eigenaar van beide overslagbedrijven geeft geen commentaar op de aangekondigde boycot van steenkool uit Rusland.