Onder grote belangstelling zijn vanmiddag in Appingedam twee gedenkmonumenten onthuld bij de graven van ruim honderd Molukse KNIL-militairen. Met de onthulling hebben de graven van de voormalige militairen (en hun partners) een beschermde status gekregen. Tot vreugde van Rudy Pattipeiluhu, opgegroeid in de eerste Molukse woonwijk in Nederland in Appingedam. “Onze ouders zijn hier terzijde gezet. Ze zijn in barakkenkampen aan de rand van de Nederlandse maatschappij terechtgekomen. Ze hebben zich altijd miskend gevoeld”, zegt hij bij RTV Noord. “Wij kunnen nu alleen maar blij zijn met de erkenning die de gemeente Eemsdelta heeft gegeven.” Het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL) vocht mee aan Nederlandse kant tegen de Indonesische onafhankelijkheidsstrijders (1945-1949). Na die tijd werden de KNIL-militairen door het onafhankelijke Indonesië als collaborateur gezien. De veteranen en hun families werden in 1951 door de Nederlandse regering naar Nederland gehaald, met de belofte dat ze snel terug zouden kunnen naar de Molukken. In eerste instantie werden ze hier gehuisvest in voormalige werkkampen. In de provincie Groningen bijvoorbeeld moesten zo’n 550 militairen en hun families onder vaak barre omstandigheden bivakkeren in voormalige werkkampen in Nuis en in de Carel Coenraadpolder. Toen gaandeweg bleek dat terugkeer naar de Molukken er niet in zat, werden de Molukkers – soms onder dwang – verspreid over Nederland. Appingedam kreeg in 1959 de eerste Molukse woonwijk van Nederland. Tot op de dag van vandaag woont een relatief grote Molukse gemeenschap in Appingedam en in Farmsum, een paar kilometer verderop. Vorig jaar december besloot de gemeente dat ruim honderd graven van Molukse KNIL-militairen in Appingedam, Farmsum en ook in Delfzijl een bijzondere status krijgen. Nabestaanden hoeven geen grafrechten meer te betalen. De graven worden niet geruimd. En vandaag kwamen daar de twee gedenkmonumenten bij. “Daarmee geven we een belangrijk signaal af”, zei burgemeester Ben Visser van Eemsdelta, toen het besluit tot de erkenning werd genomen. “Wij horen u, wij zien u en we doen recht aan het leven, het werk en de bijdrage van de mensen die het betreft.” Hoe blij hij ook is met de erkenning, de pijn is niet weg, zegt Pattipeiluh. “Het gedwongen vertrek is nog steeds te voelen. Ook bij de vierde en vijfde generatie waar we inmiddels al mee te maken hebben. Die voelen ook de pijn nog steeds. Die is doorgegeven.”