De Arbeidsinspectie waarschuwt in haar jaarverslag voor de druk die arbeidsmigratie legt op de Nederlandse samenleving en voor de erbarmelijke omstandigheden waar de migranten soms in leven. De baten van de arbeidsmigratie komen veelal bij de werkgevers terecht, terwijl de samenleving de kosten draagt, zegt de inspectie in een toelichting aan de NOS. Arbeidsmigratie heeft volgens de inspectie sterke invloed op verschillende problemen in Nederland, zoals de woningmarkt, ongelijkheid, CO2, stikstof en watergebruik. Die problemen worden groter als de bevolkingsomvang toeneemt. De inspectie vindt niet dat arbeidsmigratie helemaal aan banden moet worden gelegd, maar pleit wel voor een beperking van het aantal arbeidsmigranten in Nederland. “Er lijkt, binnen de beperkingen waaraan we onszelf hebben gebonden, weinig andere keuze dan dat Nederland als ‘oriëntatie’ een stabilisatie van de bevolkingsomvang neemt”, zegt inspecteur-generaal Rits de Boer. Over de huisvesting van de arbeidsmigranten schrijft de inspectie dat de keuze voor meer migratie “in toenemende mate miserabele woonsituaties oplevert”. Volgens de inspectie moet Nederland zich tevens afvragen hoe duurzame arbeid en een duurzame arbeidsmarkt eruit zien. “Het ruime aanbod van goedkoop buitenlands personeel maakt dat er zwakke prikkels bestaan om bedrijfsprocessen te innoveren of arbeidsvoorwaarden te verbeteren.” De Arbeidsinspectie benoemt daarnaast dat de bestrijding van arbeidsuitbuiting soms “dweilen met de kraan open” is. Sommige bedrijven en uitzendbureaus intimideren vooral Oost-Europese arbeidsmigranten, beschrijft de inspectie. “Ze zetten zelfs knokploegen in”, zegt projectleider arbeidsuitbuiting Edwin van Berkum. De knokploegen verschijnen vaak onverwachts bij de woningen van migranten om te controleren of de strenge huurregels worden nageleefd, zoals het verbod op vieze afwas op het aanrecht. Uitzendbureaus halen ook vaak meer arbeidskrachten naar Nederland dan ze eigenlijk nodig hebben, om een deel vervolgens in Nederland weer terug te sturen. “Wie protesteert of eerst z’n contract wil inzien, hebben ze niet nodig, die is te mondig. En dat betekent: geen werk, geen huisvesting en geen loon.” De Europese Commissie presenteerde onlangs een nieuw plan dat het makkelijker moet maken voor mensen van buiten de EU om in Nederland te komen werken. De commissie hoopt zo onder meer de arbeidsmigranten beter te beschermen. Het kabinet liet na de presentatie weten dat er nog geen reactie is op het plan van de Europese Commissie.