Voormalig Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer is onverwachts op 70-jarige leeftijd overleden. De jurist wordt door velen geroemd als een kritisch denker die stond voor recht en rechtvaardigheid. Brenninkmeijer was bijna tien jaar Nationale Ombudsman, van 2005 tot 2014. Hij behandelde klachten van burgers die vast waren gelopen bij een overheidsinstantie. In een interview uit zijn beginperiode zei hij daarover: “Vooral bij fundamentele rechten zoals vrijheid en kinderen die in de knel komen, ga ik recht overeind zitten”. Ook liet hij optekenen dat hij het gevaarlijk vond “dat overheid en burger elkaar veel negeren”. In 2008 betoogde hij in een toelichting op zijn jaarverslag dat de burger bij de overheid “vaak kilte, onverschilligheid en verruwing” ontmoet. In 2011 verlengde de Tweede Kamer zijn aanstelling en bij zijn afscheid als Nationale Ombudsman werd hij benoemd tot Commandeur in de Orde van Oranje-Nassau. Daarna controleerde hij de bestedingen in Brussel als lid van de Europese Rekenkamer. Zijn termijn daar zou deze zomer aflopen. Na zijn rechtenstudie in Groningen in de jaren 70 ging Brenninkmeijer naar Nijmegen en Tilburg, waar hij wetenschappelijk medewerker aan de universiteit werd. Later was hij in Amsterdam, Utrecht en Leiden hoogleraar burgerlijk procesrecht en staats- en bestuursrecht. Maar Brenninkmeijer doceerde niet alleen, hij kon zijn expertise ook in de praktijk toepassen als raadsheer bij de Centrale Raad van Beroep en bij de Belastingkamer in Den Bosch. Ook na zijn vertrek als ombudsman werd Brenninkmeijer nog regelmatig gevraagd om het functioneren van allerlei overheidsinstanties te onderzoeken. Zo kwam hij in 2015 met vernietigende conclusies over de kennis van de overheid op ICT-gebied. “De overheid is een verzameling managers geworden die geen deskundigheid meer heeft”, zei hij bij de presentatie van dat rapport. Huidig Nationale Ombudsman Van Zutphen omschreef zijn voorganger op NPO Radio 1 als iemand die ertoe deed. “Hij kruiste de degens met de overheid namens de burger. De manier waarop wij nu werken, hebben we voor een groot deel aan hem te danken.” Ook politiek Den Haag betreurt het overlijden van de oud-ombudsman. Premier Rutte noemt het plotselinge overlijden intens verdrietig en roemt zijn werk als ombudsman. CDA-minister Hoekstra zegt dat Brenninkmeijer een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan het beter functioneren van Nederland en van de EU en SP-Kamerlid Leijten noemt hem een eerlijk man, vrije geest en kritisch volger van de rechtstaat en de overheid.