De ministerraad besluit vandaag hoeveel gas er komend gasjaar (van 1 oktober tot 30 september) uit de Groningse bodem moet worden gehaald. Maandag wordt in Groningen bekendgemaakt wat de uitkomst is. Traditiegetrouw krijgt gaswinningsbedrijf NAM voor 1 oktober -het begin van het nieuwe gasjaar- het definitieve gasbesluit van het ministerie van Economische Zaken te horen. Vijlbrief wil het veld in ieder geval het komende jaar nog open houden door 11 putten op ‘de waakvlam’ te zetten. Daarvoor is volgens hem nodig dat er nog 2,8 miljard kuub gas wordt gewonnen. Daarmee kunnen compressoren die nodig zijn om het gas uit de grond te krijgen blijven werken en de resterende putten kunnen operationeel blijven. Onder zijn voorganger Eric Wiebes zijn al putten afgedicht met beton, omdat de gaswinning in 2022 helemaal zou stoppen. Er is veel druk op Vijlbrief om de gaswinning toch weer te verhogen, vanwege een mogelijk gastekort in de winter en de hoge gasprijzen. Maar de staatssecretaris wil vooralsnog niet meer gas winnen, omdat de winning in Groningen nog steeds niet veilig is. Er moeten nu al duizenden panden worden versterkt, met de huidige lage productie. Als de productie weer wordt verhoogd stijgt het seismische risico en moeten er, afhankelijk van de hoeveelheid te winnen gas, veel meer huizen versterkt worden om aan de landelijke veiligheidseisen te voldoen. Vijlbrief legt in de NOS-NPO Radio 1 podcast Gronings gas, gewonnen of verloren? uit dat hij regelmatig naar Groningen gaat om daar van gedupeerden te horen tegen welke problemen zij aanlopen bij de schade-afhandeling en de trage versterkingsoperatie. Zeker 13.000 panden moeten worden versterkt zodat ze niet direct instorten bij zwaardere bevingen. Daar moet, ondanks de nu al verlaagde productie, nog steeds rekening mee worden gehouden. De verhalen van de Groningers sterken hem in de overtuiging dat er zo snel mogelijk een einde aan de gaswinning moet komen. Maar zegt hij ook: “Ik sta enorm onder druk, ik hoop dat ik dat gevecht win.” Wat Vijlbrief betreft gaat de gaskraan alleen verder open als huizen niet meer kunnen worden verwarmd of mensen in gevaar komen, bijvoorbeeld doordat ziekenhuizen en verzorgingshuizen niet meer kunnen worden verwarmd, of als er een tekort is aan dieselolie. Ambulances en legerwagens rijden op dieselolie, dat wordt gemaakt met aardgas. Over scenario’s “Wat als…?” wil Vijlbrief het nog niet hebben, die zijn sowieso dit jaar nog niet aan de orde, stelt hij. In april volgend jaar moet hij besluiten over het vullen van de gasopslagen in Norg en Grijpskerk voor de winter van 2023-2024. Pas dan wil hij het daarover hebben. Geruchten dat bij een gastekort toch weer 45 miljard kuub gas uit Groningen gewonnen gaat worden, wijst hij van de hand. “45 miljard kuub is technisch sowieso niet mogelijk. En ook 20 is voor de veiligheid veel te veel en 10 eigenlijk ook.” Een veel gehoord argument om de gaskraan toch verder open te draaien is de huidige hoge gasprijs. Maar volgens Vijlbrief zal meer Gronings gas de prijs niet doen dalen. “Ik ben econoom en de meeste economen zijn het met mij eens dat meer gas winnen in Groningen geen effect heeft op de prijs. De gasmarkt is een hele grote markt, die gaat over vele miljarden kubieke meters. De economie leert dat als je daar maar een klein beetje aan toevoegt, dat dat geen invloed heeft op de prijs. Daar komt nog bij dat Gronings gas een ander soort (laagcalorisch) gas is dan die op de wereldmarkt”, legt Vijlbrief uit.