Twee 17-jarige scholieren van een middelbare school in Leeuwarden hebben een programma ontwikkeld dat kan helpen bij het opsporen van longkanker. De longafdeling van het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL) is erg enthousiast over het project van de tieners, al is het niet nieuw wat ze hebben bedacht. Ted de Reus en Yahya Oufkir (beide 17 jaar) onderzochten voor hun profielwerkstuk op het gymnasium hoe kunstmatige intelligentie kan helpen bij het herkennen van kankercellen. De middelbare scholieren wilden “iets maatschappelijks” doen voor hun profielwerkstuk, zeggen ze tegen Omrop Fryslân. Ted de Reus: “Wij hebben meerdere familieleden gehad die zijn overleden aan longkanker. Wij merkten dat het heel vaak dodelijk afloopt en dat de maatschappij hulp kan gebruiken om het aantal doden te verminderen.” Via de oudere broer van Ted kwamen ze in aanraking met artificial intelligence (AI), ofwel kunstmatige intelligentie. Ze besloten 25.000 microscopische afbeeldingen van stukjes longweefsel in een computerprogramma te zetten. “Daar is het programma op gaan trainen”, vertelt Yahya. “Het systeem kan nu op basis van die afbeelding gezonde cellen van longkankercellen onderscheiden.” “Het is heel knap van twee jongens van 17”, zegt hoogleraar computationele pathologie Jeroen van der Laak. Hij houdt zich dagelijks bezig met de toepassing van kunstmatige intelligentie in de pathologie. “De techniek die de scholieren hebben gebruikt is echter niet uniek. Alleen al bij het Radboudumc hebben wij een groep van 35 mensen die niks anders doet.” De jongens kregen hulp van de longafdeling van ziekenhuis in Leeuwarden. “Ze hebben in heel korte tijd iets gemaakt waar ik direct in mijn praktijk het proces mee kan versnellen. Dat lukt bijna nooit bij zo’n onderzoek”, zegt longarts Wouter Van Geffen. De arts wil graag dat het programma van de scholieren wordt doorontwikkeld. “De vervolgstap kan zijn dat we toestemming vragen aan de ethische commissie of we hier ook testmateriaal van patiënten van het MCL in kunnen stoppen. Dan kijken we of het net zo goed werkt als op het materiaal dat de jongens hebben verwerkt.” Van der Laak kan zich niet voorstellen dat het programma van de jongens binnenkort in het MCL wordt gebruikt. “Ze hebben natuurlijk maar een dataset onderzocht. Europese wetgeving zou het echt niet zomaar toelaten dat hun programma binnenkort klinisch gebruikt wordt.” Bruikbaar in de praktijk of niet, de scholieren hebben een 10 gekregen voor hun profielwerkstuk. “Ik was al heel tevreden als ze een soort Mickey Mouse-programma hadden ontwikkeld dat vier pixels zou herkennen. Maar dit overtreft elke verwachting”, zegt hun docent Erik Wessels.