De aandeelhouders van kerncentrale Dodewaard, vier grote energiebedrijven, hebben 1,5 miljard euro aan winstuitkeringen uit het moederbedrijf van de centrale onttrokken. Het kabinet moet nu meer dan 100 miljoen euro bijleggen voor de ontmanteling van de kerncentrale, omdat het bedrijf niet genoeg geld meer had. Dat schrijft zakenkrant FD op basis van een analyse van de jaarverslagen. De kerncentrale in het Betuwedorp Dodewaard was actief tussen 1969 en 1997. Na de sluiting werd met de eigenaren van de centrale afgesproken dat ze de installatie pas in 2045 hoefden af te breken. Mede omdat de eigenaren dan genoeg tijd zouden hebben om voldoende geld te sparen voor de afbraak. De overheid drong er al sinds begin deze eeuw op aan dat eigenaar Gemeenschappelijke Kernenergiecentrale Nederland (GKN) genoeg geld zou reserveren voor de sloop. In voorlichtingsfilmpjes uit die jaren zei GKN dat het ook de decennia die zouden volgen daarvoor wilde gebruiken. Twee weken geleden bleek dat dit definitief niet gelukt is. Om geldproblemen tijdens de sloop te voorkomen, neemt de Rijksoverheid de centrale over. Daardoor krijgt het Rijk de 162 miljoen die nu nog in de kerncentrale zit. De sloop kost naar schatting 269 miljoen euro. De belastingbetaler moet dus ruim 100 miljoen bijleggen. Terwijl dat geld er wel ooit was bij de eigenaar. Tussen 2002 en 2010 keerde Nederlandse Elektriciteit Administratiekantoor, het moederbedrijf van GKN zo’n 1,5 miljard euro uit aan haar aandeelhouders. Dat waren vier grote energiebedrijven: Vattenfall (toen nog Nuon), EPZ, Uniper en Engie. Een deel van dat geld kwam uiteindelijk bij gemeenten en provincies terecht. Die waren tot 2009 nog de eigenaren van bijvoorbeeld Nuon. In 2011 stopte de kerncentrale-uitbater met winst uitkeren aan de energiebedrijven. In dat jaar werd een nieuwe Kernenergiewet van kracht, waarin stond dat eigenaren verplicht zijn om geld apart te zetten voor de sloop van een centrale. Ondanks dat er nog geen wettelijke plicht was voor 2011, vindt Daniël Meijers van stichting Laka, een onderzoekscentrum op het gebied van kernenergie, het gek dat de eigenaren zoveel geld uitkeerden aan de aandeelhouders. “Zo’n ding ontmantelt zich niet vanzelf. Het is slechte bedrijfsvoering om daar niet voldoende geld voor te reserveren, dan ga je failliet tijdens de sloop. Je weet als bedrijf dat de kosten dan bij de belastingbetaler terechtkomen”, zegt Meijers, die namens de stichting het dossier al jaren volgt. “Het is gênant als je dan weet dat er eerder wel geld aan de aandeelhouders is gegeven.” De energiebedrijven vinden zelf dat ze niet aansprakelijk zijn voor het geldtekort, liet een woordvoerder van het Nederlandse Elektriciteit Administratiekantoor weten aan het FD. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat vond de overname van de kerncentrale – en daarmee de financiële strop – na lang onderzoek uiteindelijk de beste oplossing.