De Schiphol Group heeft meerdere boeren uitgekocht voor extra stikstofruimte, voor zowel luchthaven Schiphol zelf als Lelystad Airport. Dat bevestigt een woordvoerder van de groep na berichtgeving van NRC. Deze manier van uitkopen is omstreden, omdat de overheid het recht op de eerste koop wil. Voor Schiphol, in de buurt van Amsterdam, zou het gaan om een aantal veehouders in de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht. Voor Lelystad Airport zou het om minder dan tien boeren gaan, rond het Naardermeer en op de Veluwe. Het was nog niet bekend dat de Schiphol Group overeenstemming had bereikt met agrarische ondernemers. Er werd eerder alleen gezegd dat Schiphol alle opties onderzoekt om zijn uitstoot onder controle te krijgen. In 2021 gaf Schiphol nog aan niet van plan te zijn om boerenbedrijven in een straal van 25 kilometer rondom het vliegveld op te kopen. Financieel directeur Robert Carsouw verzekerde dat toen aan tientallen boeren die vanuit het hele land naar Schiphol waren gekomen om actie te voeren. Op dit moment voldoet Schiphol niet aan de stikstofregels. Om te blijven bestaan heeft de luchthaven een natuurvergunning nodig. Daarvoor moet de stikstofuitstoot fors omlaag. Een lastige kwestie en binnen het kabinet zijn er grote zorgen. Vanwege de natuurvergunning zijn de veehouders benaderd voor stikstofrechten, zegt een woordvoerder van de Schiphol Group tegen de krant. “Die veehouders hebben zelf kenbaar gemaakt daarvoor open te staan.” De uitkoop is volgens NRC geregeld via stikstofmakelaars, bemiddelingsbedrijven die handelen tussen boerenbedrijven en partijen die stikstofruimte nodig hebben. Hoeveel stikstofruimte de uitkoop heeft opgeleverd, of hoeveel het de Schiphol Group gekost heeft, is onbekend. De uitkoop van boerenbedrijven door bedrijven en overheidsdiensten is omstreden. Bij de uitkoop van boeren wil het kabinet het recht op eerste koop krijgen. Hierdoor krijgt de overheid meer regie over hoe de stikstofruimte wordt verdeeld: die kijkt dan waar de ruimte het hardst nodig is. Raoul Beunen, hoofddocent omgevingsbeleid aan de Open Universiteit, legt in Met het Oog op Morgen uit dat er op dit moment veel onduidelijk is als het gaat om stikstofvergunningen van boerenbedrijven en het opkopen daarvan. Er is geen helder beleid, benadrukt Beunen. “En mijn indruk is dat daar bewust voor gekozen is. Men had ook kunnen zeggen, toen het programma over de aanpak van stikstof werd vernietigd: we gaan dit op een andere manier regelen. Dat is niet gebeurd, ook al waren er signalen dat er een oncontroleerbare handel zou ontstaan met negatieve bijeffecten. Hier is niet op ingegrepen”, legt Beunen uit. “Iedereen die nog iets wil, is nu heel druk op zoek.” Hij sluit niet dat “grote belangen” rond bijvoorbeeld Schiphol en de stikstofproblematiek rond de luchthaven hierbij een rol spelen. “Die indruk wekken ze wel door dit te faciliteren”, zegt Beunen. Volgens de hoofddocent is het verder nog maar de vraag of een stikstofvergunning van een boerenbedrijf gebruikt mag worden voor extra uitstoot op Schiphol. De kans is “zeker aanwezig” dat de rechter dit van tafel veegt, bevestigt Beunen desgevraagd.