Kolencentrales die ineens langer open moeten. Vloeibaar gas dat met spoed moet worden ingekocht. De VVD in de Tweede Kamer wil dat toekomstige kabinetten vastleggen hoe zij de energiezekerheid gaan organiseren. Dit om chaotische toestanden zoals na de Russische inval in Oekraïne te voorkomen. “De wereld is onveiliger geworden. En we willen geen geld meer overmaken naar vijandige en onvrije regimes.” zegt Kamerlid Erkens. Minister Jetten voor Klimaat en Energie werkt aan een groot energieplan dat eind dit jaar klaar moet zijn, en de VVD denkt naar eigen zeggen vast met hem mee. De komende jaren moet de politiek inzetten op het zelf opwekken of winnen van energie, ook als inkoop goedkoper zou zijn, vindt de partij. Zoals bijvoorbeeld het opwekken van groene waterstof in plaats van die inkopen in het Midden Oosten. Erkens: “Ons investeringsgeld blijft dan in Nederland in plaats van dat we het aan Qatar, Rusland of China uitgeven.” Als inkoop toch noodzakelijk is, dan moet niet de prijs maar de betrouwbaarheid op lange termijn de doorslag geven. Bijvoorbeeld door bij Noorwegen in te kopen, of bij veel verschillende landen om het risico te spreiden. Dat geldt ook voor de inkoop van grondstoffen zoals lithium voor de opslag van zonne-energie. Deze grondstof komt nu vrijwel uitsluitend uit China. Toekomstige kabinetten moeten met hun meerjarenplannen verantwoording afleggen aan de Tweede Kamer en aan burgers, zegt Erkens. “Maar de uitvoering blijft in handen van marktpartijen.” De SP is juist een volkspetitie begonnen om de energie te nationaliseren, dus van de markt te halen en helemaal bij de overheid onder te brengen. “Het is goed om te zien dat de VVD ziet dat de markt het niet oplost”, zegt Kamerlid Leijten. Maar volgens haar gaat de VVD niet ver genoeg. “Buitenlandse aandeelhouders gaan over de winsten en investeringen, dus dan heb je uiteindelijk nog niets te vertellen.” De SP wil volledige nationalisering van de inkoop, opwekking en verkoop van energie. Een staatsbedrijf dus. Leijten ziet als snelste stap de netbedrijven, die nog steeds nationaal zijn, ook energie te laten leveren. “Als een Zweeds staatsbedrijf als Vattenfall het kan, dan kan een Nederlands staatbedrijf het ook.”