Corona lijkt alweer even geleden. Toch merken ze in het onderwijs de gevolgen nog steeds. Dan gaat het niet om leerachterstanden, maar om veranderd gedrag van leerlingen. Door schoolsluitingen en onderwijs op afstand zagen leerlingen elkaar de afgelopen schooljaren minder. Bij een deel van de leerlingen leidde dit tot ander gedrag. Op de middelbare school Pantarijn in Kesteren zien docenten dat er meer akkefietjes zijn op school. Het type ruzies dat normaal gesproken in de onderbouw plaatsvindt, zien ze daar nog steeds in de bovenbouw. “Er is meer onrust onder kinderen, doordat de basis van omgangsvormen is vervaagd”, zegt zorgcoördinator van de school Lisette Lindeman. “Er is een nieuwe norm ontstaan waar het stoere gedrag interessanter werd.” Ook zijn kinderen sneller overprikkeld, merkt Lindeman. Ze ervaren het naar school gaan als te veel en te druk. Dit heeft volgens de coördinator een negatieve invloed op de schoolprestaties. “Leerlingen gaan minder makkelijk aan het werk, ze zijn meer met elkaar bezig, op zoek naar hun telefoon of afleiding omdat ze dat thuis ook hadden”, zegt ze. Ook hebben leerlingen minder goed leren doorzetten. “Als het even moeilijk wordt, geven ze makkelijker op.” Volgens de zorgcoördinator zijn er hierdoor op dit moment meer thuiszitters en semi-thuiszitters. Of dit door corona komt, is niet met zekerheid te zeggen. Lindeman hoort wel dezelfde geluiden van collega’s op andere scholen. Neuropsycholoog Jelle Jolles schrijft het veranderende gedrag toe aan de coronaperiode. “Ze hebben weinig contact gehad, en daardoor is er te weinig feedback geweest”, aldus Jolles. “Maar die feedback van je omgeving, in het bijzonder van leeftijdsgenoten, is nodig om te ervaren: o dat moet ik wel doen, dat moet ik niet doen.” Het is volgens Jolles van belang dat onderwijsinstellingen de tijd nemen om aan de sociale contacten te werken. Daar kunnen in het voortgezet onderwijs mentorlessen voor worden gebruikt. Groepen van leerlingen met elkaar laten praten over dingen die hen bezighouden, zodat ze elkaar feedback kunnen geven. Op de school in Kesteren komt er volgend jaar in elk geval een extra mentoruur. Ook hebben docenten extra trainingen pedagogische vaardigheden gekregen. Deze zijn betaald uit het Nationaal Programma Onderwijs, dat is opgezet om door corona veroorzaakte achterstanden in het onderwijs weg te werken. CNV Onderwijs roept op om scholen de ruimte te geven om te doen wat in het belang van de leerling is. Dat kan betekenen dat een leerling een zogenaamd bonusjaar krijgt als dat nodig is. Volgens de vakbond is dat nu nog niet mogelijk omdat scholen door de onderwijsinspectie beoordeeld worden op de prestaties van de leerlingen. Hierdoor ligt er druk op de scholen om leerlingen over te laten gaan naar een volgend jaar terwijl het beter zou zijn als ze langer de tijd krijgen voor een leerjaar. Het ministerie van Onderwijs denkt na over een oplossing. Zo wordt gedacht aan een tussenjaar na het primair onderwijs, een groep 9. Ook een vijfjarig vmbo en zesjarige havo worden overwogen. Het is niet bekend wanneer hierover wordt besloten.